Data verzameling en ontsluiting

Voor de aspecten BasisKustLijn, morfodynamiek, kustlijn ontwikkeling, uitgevoerde suppleties en gebruikersfuncties is data verzameld. De data is zoveel mogelijk toegevoegd aan de OpenEarth database (openearth.deltares.nl), die via internet toegankelijk is. Aanvullend is de data zoveel mogelijk in beeld gebracht via Google Earth en Google Maps bestanden, eveneens toegankelijk via het internet. Waar nodig zijn aanvullende programma's (voornamelijk Matlab script) gebruikt om de data in beeld te brengen.

_____________________________________________________________________________

Toelichting Google Earth: Middels de 'tijdbalk' linksboven kan gekozen worden welk jaar men in beeld wil brengen, zie toelichting in onderstaand figuur.

Toelichting Google Maps: Bij het openen van deze internet pagina komt (na inzoomen) het volgende kaartbeeld op het scherm. Door met de muis op een ballon (Jarkusraai) te klikken wordt het profiel na enige tijd op het scherm geplot (tesamen met andere figuren die voor dit project niet gebruikt zijn).

_____________________________________________________________________________

Vaststelling BasisKustLijn

In onderstaande figuur staat toegelicht hoe de MomentaneKustLijn afgeleid kan worden uit het gemeten kustprofiel.

In het volgende figuur staat aangegeven hoe in 1990 de BasisKustLijn bepaald is en hoe in de daaropvolgende jaren de TeToestenKustLijn is afgeleid. Voor verdere toelichting over het bepalen van de MomentaneKustLijn en TeToetsenKustlijn wordt verwezen naar de toelichting in het Kustlijnkaartenboek (hoofdstuk 3).

In principe is de berekende BasisKustLijn (10 jarige trend over de periode 1980-1989) de te handhaven norm en dient deze vastgehouden te worden. Hierop zijn echter een aantal uitzonderingen gemaakt. Deze uitzonderingen worden in de FACTSHEET per locatie toegelicht. De informatie met betrekking tot de vaststelling en latere aanpassingen van de BasisKustLijn is afkomstig uit de volgende rapportages:

Deze rapportages zijn niet digitaal beschikbaar, een beknopte samenvatting van deze rapporten kan via onderstaande link wel bekeken worden:
Samenvatting BKL vaststellingen.doc

In een aantal regio's zijn aanvullende afspraken gemaakt over het handhaven van de BasisKustLijn. Ook deze worden in de FACTSHEET toegelicht.

Morfodynamiek

Vaklodingen
Vanaf 1926 worden met enige regelmaat Vaklodingen uitgevoerd. Uit de vakloding van een enkel jaar kan de morfologie afgeleid uit. Uit vaklodingen van opeenvolgende jaren kan de morfologische ontwikkeling afgeleid worden.

Als voorbeeld staat in onderstaande figuur een vakloding uit 1989 van de kop van Ameland. De kleuren geven de diepten weer (meters ten opzichte van NAP), blauw voor diepten beneden NAP en bruin/groen voor diepten boven NAP (zie legenda). De morfologie van de geulen en de strandvlakte (strandhaak) is duidelijk zichtbaar.

In de volgende figuur staat de vakloding uit 2001. Vergelijking met de vorige figuur laat de Oostwaartse verplaatsing van de strandhaak zien. In het Oosten is er sprake van sedimentatie, in het westen van erosie.

JARKUS-metingen
Jaarlijks wordt voor iedere kustraai het dwarsprofiel gemeten. In onderstaand figuur staat als voorbeeld het profiel voor een raai bij Noordwijk weergegeven. Op de x-as staat de afstand ten opzichte van de RijksStrandPaal (RSP), links de landwaartse zijde en rechts de zeewaartse zijde. Op de y-as staan de jaartallen. De diepte/hoogte (meters ten opzichte van NAP) staat in kleur weergegeven (blauw/paars voor beneden NAP, groen/bruin/wit voor boven NAP). In een horizontale lijn kan nu het profiel bij het betreffende jaar afgelezen worden (zie voorbeeld 2005).

Uit de opeenvolgende profielen in y-richting (jaren) kan de morfologische ontwikkeling afgeleid worden. Dit staat in de volgende figuren toegelicht. In het eerste figuur staat de positie van een zandbank (=ondiepte, witte vlek) in 1994 en 2000 aangegeven. De zandbank heeft zich over deze periode zeewaarts verplaatst.

De verplaatsing van deze zandbank en andere zandbanken staat in de volgende figuur schematisch ingetekend.

Als er sprake is van een erosieve trend van een stuk kust (terugtrekkende kustlijn), kan dat uit deze profielen afgeleid worden, zie het volgende figuur.

Eveneens kan een meer cyclische ontwikkeling op basis van deze figuren vastgesteld worden, zie het volgende figuur.

De ontwikkeling van een geul (diepte - paarse kleur) kan uit deze figuren gevolgd worden. In onderstaand figuur staat de verdieping (van blauw naar paars) en de geulopdringing (landwaartse verplaatsing) aangegeven. Na verloop van tijd wordt de verplaatsing tegengegaan door het uitvoeren van suppleties.

Ook het effect van suppleren op de morfodynamiek kan uit deze figuren afgeleid worden: Door het uitvoeren van een strandsuppletie wordt de 0-meter NAP dieptelijn in het jaar waarin gesuppleerd wordt zeewaarts 'verlegd' (kustuitbouw, aangegeven in onderstaand figuur). In de daaropvolgende jaren zal de suppletie eroderen waardoor de 0-meter NAP dieptelijn zich weer geleidelijk landwaarts zal verplaatsen, eveneens aangegeven in onderstaand figuur met zwarte lijn. Deze plotselinge kustuitbouw en vervolgens weer geleidelijke terugtrekking wordt ook wel aangeduid met het 'zaagtand' effect van suppleties.

Op deze wijze kan uit de figuren de morfologische ontwikkeling (verplaatsing dieptelijnen, ondiepte (zandbanken) en diepten (geulen)) afgeleid worden.

Kustlijn

Sinds het midden van de 19-de eeuw wordt jaarlijks de positie van de duinvoet, de gemiddelde laagwater lijn en de gemiddeld hoogwaterlijn ingemeten. Vanaf 1965 worden deze afgeleid uit de JARKUS-metingen. In onderstaand figuur staat als voorbeeld de positie van de duinvoet (rood), de gemiddeld laagwater lijn (blauw) en de gemiddelde hoogwater lijn (groen) in 1880. In het tweede figuur staan de posities in 1960. Met witte pijlen staat de zeewaartse verplaatsing van de duinvoet (uitbouw duinen) en landwaartse verplaatsing laagwaterlijn (erosie strandhaak).

In de 'tijdbalk' (linksboven in Google Earth) kan gekozen worden welk jaar men in beeld wil brengen, zie de toelichting in paragraaf Data verzameling & ontsluiting.

Via het keuzemenu (links in Google Earth) kunnen desgewenst een x-aantal jaren geselecteerd worden (zie onderstaand figuur). Door het tijdvenster voldoende groot te kiezen, kunnen kustlijnposities voor verschillende jaren in 1 figuur weergegeven worden.

Als voorbeeld staat hieronder de duinvoet positie voor 1880 en 1960 weergegeven. In deze periode heeft de duinvoet zich zeewaarts verplaatst (uitbouw), dit staat met witte pijl aangegeven in dit figuur. De Google Earth toepassing is gemaakt om de ontwikkeling in de tijd als 'film' te bekijken. Hierdoor is voor de duinvoet, gemiddeld laag water en gemiddeld hoogwater een constante kleur gekozen. Voor de geselecteerde figuren in de FACTSHEETS heeft dit als nadeel dat uit het figuur zelf niet valt af te leiden welke lijn bij welk jaartal hoort. De verplaatsing tussen twee jaren staat in de toelichtende tekst (en figuurtitel vermeld), zodoende is duidelijk welke van de twee lijnen bij welk jaartal hoort.

Duinvoet zeewaarts 1880-2007

MomentaneKustLijn, TeToetsenKustLijn en BasiskustLijn
Uit de jaarlijks gemeten dwarsprofielen kan de MomentaneKustLijn en de TeToestenKustLijn afgeleid worden (zie figuren onder paragraaf Vaststelling BasisKustLijn). Voor iedere Jarkusraai is de positie van deze kustlijnen uitgezet tegen de tijd, zie onderstaand voorbeeld. Net als uit de dwarsprofielen valt uit deze figuren terugtrekking, uitbouw en het zaagtandeffect waar te nemen.

De positie van de kustlijnen zijn tevens in kaarten weergegeven, zie onderstaande kaart. De paarse lijn geeft de BasisKustLijn weer. De TeToetsenKustLijn wordt door de balkjes weergegeven: De rode balkjes geven een overschrijding aan (de TeToetsenKustlijn ligt landwaarts van de BasisKustLijn), de groene balkjes een onderschrijding (de TeToetsenKustlijn ligt zeewaarts van de BasisKustLijn). De gele balkjes geven de positie van de TeToetsenKustlijn over 2 jaar weer (extrapolatie van de trend over de afgelopen 10 jaar).

Suppleties

De suppletiedatabase is eveneens weergegeven in Google Earth. Voor een bepaald jaar of een periode van een aantal jaar kan (kunnen) de suppletielocatie(s) op een kaart weergegeven worden. Een onderwatersuppletie is groen, een strandsuppletie rood. Het oppervlak op de kaart is representatief voor het volume. Door op het symbool van de suppletie te klikken wordt informatie over de suppletiegegeven (zoals jaartal, locatie, volume) weergegeven.