Page History

€ureyeopener: snel en interactief inzicht in het handelingsperspectief voor de zoetwatervoorziening 

Het grondgebruik in Nederlandse kustregio's kustregio’s wordt in toenemende mate geconfronteerd met verzilting. De urgentie en prognose van dit probleem is niet altijd even duidelijk. Er is een toenemende discussie over zoetwaternormering. Waterschappen hebben vaak verschillende ideeën over de waterkwaliteit die nodig is voor een bepaalde vorm van landgebruik. Het zoutgehalte van het oppervlaktewater dat waterschappen in verziltingsgevoelige gebieden nog acceptabel vinden blijkt sterk regiogebonden. Deels komt dit omdat nog te weinig bekend is over de zoutgevoeligheid van verschillende gebruiksfuncties onder de Nederlandse klimaat- en bodemomstandigheden. Er wordt geregeld te werk gegaan volgens ongeschreven beheersregels. Daarnaast is weinig bekend over het functioneren van het totale watersysteem ten aanzien van zoet water. De verscheidenheid waarmee regionale waterbeheerders en gebruikers omgaan met de watervoorziening in relatie tot verzilting is van invloed op de nationale zoetwatervoorziening waarvoor binnen het Delta-programma strategieën worden uitgewerkt. Er is behoefte aan een nadere precisering van de werkelijke urgentie en het handelingsperspectief. De waterbeheerders willen meer inzicht krijgen in het effect van de huidige zoetwatervoorziening op de baten in de landbouw en welke maatregelen zinvol en kosteneffectief zijn om de zoetwatervoorziening toekomstbestendig te maken.

Met het door het consortium ontwikkelde instrument worden kennisvragen rond de regionale zoetwatervoorziening adequaat en eenduidig beantwoord. De €ureyeopener is een laagdrempelig instrument die voor een regio of (deel)stroomgebied snel en interactief inzicht biedt in de huidige zoetwatervoorziening en mogelijkheden om in tijden van waterschaarste anders om te gaan met de zoetwaterverdeling, vraag en aanbod. Het instrument valt in de categorie "Rapid “Rapid Assesment Tools"Tools”: op efficiënte wijze worden kennisregels, databases en resultaten van andere modellen (NHI, SWAP, Agricom) met elkaar geombineerd. Effecten van mogelijke maatregelen worden gekwantificeerd in termen van een (landbouw)areaal waarop de maatregel (binnen een gekozen regio) van toepassing kan zijn, de verandering in zoetwaterinlaat waarmee de maatregel gepaard gaat, en de kosten en baten, uitgedrukt in euro'seuro’s. 

Na de ontwikkeling van de €ureyeopener versie 1.0 (Excel versie) voor het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Rijnland is het instrument doorontwikkeld voor de Zuidwestelijke Delta en Rijnmond Drechtsteden, ter ondersteuning van beleidsontwikkeling voor het deelprogramma Zoetwater van het Deltaprogramma. Het instrument is vanwege de toegenomen functionaliteiten en detail omgezet in een Fortran/Python applicatie.

€ureyeopener 1.0, Case Rijnland: Inzicht Handelingsruimte Zoutmanagement,

Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Waterdienst (Neeltje Kielen)
Welk zoutgehalte is voor een waterbeheerder in het kustgebied bij waterschaarste nog acceptabel? Er ontstaat meer handelingsruimte in verziltingsmanagement als eerst wordt vastgesteld of de doorspoelkosten wel in verhouding staan tot de baten van verminderde landbouw- en natuurschade. Flexibiliseren van het zoetwaterbeheer kan daarmee tot kostenbesparing leiden. Met de '€ureyeopener'‘€ureyeopener’, een slim rekenmodel, wordt de kansrijkheid van anders omgaan met verzilting in tijden van waterschaarste in beeld gebracht en passeert een scala aan maatregelen de revue. Het instrument is getest in Het Hoogheemraadschap van Rijnland.

• Rapport: Memo Handelingsruimte
• Rapport: Handelingsruimte Zoutbeheer
• Rapport: Stuyt, L.C.P.M., van Bakel, P.J.T., Delsman, J., Massop, H.T.L., Kselik, R.A.L., Paulissen, M.P.C.P., Oude Essink, G.H.P., Hoogvliet, M. en Schipper, P.N.M., 2012, Zoetwatervoorziening in het Hoogheemraadschap van Rijnland; Onderzoek met hulp van €ureyeopener 1.0, 93 p. Alterra-rapport 2439
• Kennisproeverij Deltares, 24 april 2013, Download presentatie