Case FRESHEM Zeeland
Data en kaarten downloaden of bekijken:
https://www.zeeland.nl/water/zoet-water/zoet-zoutverdeling-zeeuwse-ondergrond
referenties:
Van Baaren, E.S., Delsman, J.R., Karaoulis, M., Pauw, P.S., Vermaas, T., Bootsma, H., De Louw, P.G.B., Oude Essink, G.H.P., Dabekaussen, W., Gunnink, J.L., Dubelaar, W., Menkovic, A., Siemon, B., Steuer, A., Meyer, U., 2018. FRESHEM Zeeland - FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland, Deltares report 1209220. Utrecht, Netherlands. download rapport
FRESHEM Zeeland (FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland) is een onderzoeksprogramma van Deltares, TNO en BGR. Dinsdag 14 oktober 2014 is het onderzoeksprogramma FRESHEM Zeeland letterlijk de lucht in gegaan: de eerste data boven Zeeuws-Vlaanderen zijn verzameld met behulp van een helikopter. Na 3 vliegperioden van 2 tot 3 weken was vrijdag 4 oktober 2015 de laatste vliegdag. Het volledige meetplan is uitgevoerd en dat betekent dat er gebiedsdekkend metingen beschikbaar zijn voor de Provincie Zeeland. Deltares, TNO en BGR hebben een aanpak ontwikkeld om deze ruwe data te vertalen naar een 3D zoet-brak-zout verdeling van het grondwater. Vanaf 16 mei 2017 zijn alle kaarten digitaal beschikbaar en kan het resultaat gedownload worden via de websites van de Provincie Zeeland en Waterschap Scheldestromen: bekijk en download kaarten.
Meer informatie over FRESHEM en aanverwante onderzoeken: 'Wereldwijd schatgraven naar schaars zoetwater met Zeeuwse zoet-zout kartering'
Of in het Engels: 'Worldwide treasure hunt for scarce fresh groundwater with fresh-saline mapping technology;
Producten:
Product 3: diepte van de 1500 mg Cl/l grens ('landbouwkundig zoet') ten opzichte van maaiveld voor 'midden'.
FRESHEM in het nieuws:
Projectperiode:
13 oktober 2014 – 1 juli 2017
Opdrachtgevers:
Provincie Zeeland, Waterschap Scheldestromen, Evides Waterbedrijf, Rijkswaterstaat Zee & Delta, de Vereniging van Zeeuwse Gemeenten, Vlaams Nederlandse Scheldecommissie (VNSC), Zuidelijke Land en Tuinbouw Organisatie (ZLTO) en het Deltafonds.
De techniek
De geleidbaarheid van het grondwater zegt iets over het zoutgehalte van het grondwater: zout water geleidt beter dan zoet water. Het HEM systeem (‘de sigaar’) onder de helicopter meet de elektrische geleidbaarheid van de ondergrond (voorbeeld: klei geleidt beter dan zand en zout water geleidt beter dan zoet water) gecombineerd met de elektrische geleidbaarheid van het grondwater. Om iets over het zoutgehalte van het grondwater te kunnen zeggen moet dit bulksignaal dus nog gesplitst worden in elektrische geleidbaarheid van de ondergrond en de elektrische geleidbaarheid van het grondwater. We weten veel over de geologie in Zeeland en hebben in het veld en in het lab parameters (formatie factoren en deeltjesgeleidbaarheid) afgeleid om dit bulksignaal te vertalen naar het signaal van het grondwater. Vervolgens wordt de geleidbaarheid van grondwater 'vertaald' naar chlorideconcentratie van het grondwater.
Het HEM (Helicopter ElectroMagnetic) systeem: Onder een helikopter hangt een meetsysteem dat met 5 verschillende frequenties een elektromagnetisch veld de grond in stuurt. Dit signaal wordt ook weer opgevangen door het meetsysteem onder de helikopter. In de spoel wordt een elektromagnetisch veld opgewekt. Dit veld wordt in de ondergrond verstoord. Die verstoring wordt gemeten met het systeem en dat is een maat voor de geleidbaarheid van de ondergrond en het grondwater.
Belang van het project voor de stakeholders
Meer over de techniek op de website van de BGR (in het duits):
http://www.bgr.bund.de/DE/Themen/GG_Geophysik/Aerogeophysik/aerogeophysik_node.html
Posters en artikelen: