Plant-etende vogels

Algemeen

Algemene kenmerken
Naam soort(en)groep	Plant-etende vogels
Regio	Nederland
Watersysteem	Wetlands, Meren en reservoirs
Natuurparameter	Vogels
Factsheet opgemaakt door	M. Haasnoot

Foto door: M. Haasnoot

Habitat beschrijving

Algemeen voorkomen

Deze groep omvat vogels die boven en rond de waterlijn op vegetatie foerageren, dit zijn met name eenden en ganzen. Ganzen foerageren voornamelijk op graslanden en kwelders (Brandgans, Rotgans, Kolgans, Grauwe gans). Daarnaast wordt ook wel gefoerageerd op akkers (Kolgans) en slikken (Rotgans, Brandgans). De Grauwe gans is ook een liefhebber van rietwortels. Van sommige ganzen is bekend dat ze ook foerageren op waterplanten, voornamelijk in zoete gebieden maar ook in zoute gebieden (Brandgans). Diverse eenden foerageren rondom de waterlijn op vegetatie (Smient, Krakeend, Wintertaling en Slobeend). Van de meeste eenden wordt gezegd dat ze in zoute en zoete wateren voorkomen (en ook foerageren). Ook zwanen zijn waterplant-eters. Zij kunnen een grotere diepte bereiken dan andere vogels. De Kleine zwaan foerageert vooral op fonteinkruid, maar eet ook van akkers en graslanden. Waterplant-etende duikeenden, zoals de meerkoet, kunnen waterplanten op een grotere diepte bereiken #1.

Voedselhabitat en strategie

Deze groep omvat vogels die foerageren op waterplanten en vegetatie rond de waterlijn, zoals kwelder en graslanden.

Reproductie en migratie

Onder deze vogels bevinden zich zowel stand en trekvogels.

Dosis-effect relaties

Stroomdiagram

Dosis-effect relaties

Indeling groepen

groep	soorten
ganzen en eenden < 0.2 m	Brandgans, Grauwe gans, Rotgans, Smient, Wintertaling, Pijlstaart, Krakeend, Kleine rietgans, Kolgans, Slobeend
grondel ganzen zwanen 0-0,2m	Kleine zwaan, Smient, Bergeend, Tafeleend, Brandgans, Pijlstaart
zwanen 0,5 - 1m	Kleine zwaan, Tafeleend
duikeend/meerkoet 1-2m	Meerkoet, Tafeleend

Referentie #1

Waterhoogte ten op zichte van waterpeil

groep	minimum (m)	maximum (m)	HGI
ganzen en eenden < 0.2 m	0	0.2	1
grondel ganzen zwanen 0-0.2m	0.2	0.5	1
zwanen 0,5 - 1m	0.5	1.0	1
duikeend/meerkoet 1-2m	1.0	2.0	1

Terrestrische vegetatie

groep	Ecotopen	HGI
grondel ganzen zwanen 0-0.2m	slikken, kwelder, nat grasland (geen bos of struweel)	1

Referentie: #1, zie ook Rekenregels Ecotopen

Waterplanten

groep	criterium: HSI waterplanten	HGI
grondel ganzen zwanen 0-0.2m	0.6 - 1	1
zwanen 0,5 - 1m	0.6 - 1	1
duikeend/meerkoet 1-2m	0.6 - 1	1

Referentie: #1, zie ook Rekenregels Waterplanten

Onzekerheid en validatie

De dosis-effect relaties zijn gebaseerd op expert judgement van RIZA (Haasnoot et. al 2005). De relaties zijn alleen kwalitatief vergeleken met meetgegevens.

Toepasbaarheid

Deze dosis-effect relaties zijn van toepassing in Nederland. Deze relaties geven een geschiktheid in het algemeen voor plant-etende vogels en niet voor specifieke soorten per se. Voor specifieke soorten zijn eventueel additionele dosis-effect relaties nodig.

Voorbeeld project

Haasnoot, M. en K. van de Wolfshaar (ed), 2006. Habitat analyse in het kader van de Planstudie/MER voor Krammer, Volkerak en Zoommeer. WL report Q4015. 2006

Referenties

1 Haasnoot, M. en K.E. van de Wolfshaar (ed). Habitat analyse in het kader van de Planstudie/MER voor Krammer, Volkerak en Zoommeer. WL report Q4015. 2006