Verzoeting en verzilting freatisch grondwater in de Provincie Zeeland

Opdrachtgever: Provincie Zeeland
Betrokkenen vanuit Deltares: Gualbert Oude Essink, Perry de Louw, Esther van Baaren
Beschrijving: In dit langjarig project wordt onderzoek gedaan naar de verzilting en verzoeting van het grondwater in de bovenste meters van de ondergrond onder invloed van zeespiegelstijging en een veranderend klimaat. Het hoofddoel is te kijken welke waterbeheersmaatregelen effectief zijn in het bestrijden van de verzilting in Zeeland in landbouw- en natuurgebieden. Speciale aandacht wordt gegeven aan de zogenaamde relatief dunne regenwaterlenzen in landbouwpercelen. Naast het ontwikkelen van een betrouwbaar modelinstrumentarium zal een uitgebreide meerjarige meetcampagne plaatsvinden waarmee het voorspellend vermogen van het modelinstrumentarium wordt vergroot.
Rapport: Oude Essink, G.H.P., Louw, de, P., Stevens, S., de Veen, B., de, Prevo, C., Marconi, V. en Goes, B. 2009, Meetcampagne naar het voorkomen van regenwaterlenzen in de Provincie Zeeland, 2007-U-R0925/A, 132p. download
Artikel: Louw, P.G.B., de, Eeman, S., Siemon, B., Voortman, B.R., Gunnink, J., van Baaren, E.S., and Oude Essink, G.H.P., 2011, Shallow rainwater lenses in deltaic areas with saline seepage, Hydrol. Earth Syst. Sci., 15, 3659-3678.
link to HESS

Informatie Geofysische technieken (Airborne EM)

download Poster Texel congres
Een relatief nieuwe geofysische meettechniek om de nulsituatie in de zoet-brak-zout verdeling in het grondwater te bepalen en die momenteel sterk in de belangstelling staat is de zgn. Airborne EM-techniek. Met deze meettechniek wordt met een actief elektromagnetisch (EM) systeem de elektrische geleidbaarheid van de ondergrond bepaald. De uitvoerig vindt plaats vanuit het vliegtuig of de helikopter. Door gebruik te maken van verschillende frequenties kan op verschillende diepten worden gemeten en een geleidbaarheidsprofiel van de bodem worden opgebouwd. Twee specifieke toepassingen zijn HEM (ontwikkeld door BGR, Duitsland) en Sky-Tem (ontwikkeld door Universiteit Aarhus, Denemarken).
Recent zijn binnen het Interreg IV-B project Cliwat (www.cliwat.eu, poster SWIM 21) beide technieken operationeel gemaakt in een aantal Nederlandse deelgebieden in het kustgebied met als doel de initiele zoet-brak-zout verdeling nauwkeurig te karteren. Hierbij zijn de verkregen geophysische data vergeleken met andere meettechnieken zoals analyses grondwater, TEC-prikstok-metingen, boorgatmetingen en de zoet-brak en brak-zout grensvlakkarteringen van TNO (zoet-zout REGIS). Zowel in Schouwen-Duiveland, Perkpolder (Zeeland) is de verdeling succesvol gekarteerd; in Noord-west Friesland wordt er nog aan gewerkt.
Het is mogelijk dat voor andere deelgebieden vergelijkbare Airborne metingen te laten uitvoeren om de referentie situatie (nulsituatie) van de de zoet-brak-zout verdeling vast te leggen, voordat een willekeurige ingreep plaatsvindt. Voordelen van deze technieken zijn: a. dat het een 3D beeld levert van de zoet-brak-zout verdeling tot een diepte van minstens 40m tot 150m onder het maaiveld, en b. dat de meting is te herhalen ná de uitvoering van de ingreep zodat een mogelijk verschil in de zoet-brak-zout verdeling indirect te bepalen is. In relatie tot 2D profielen met een beperkt aantal peilbuizen/boorgatmetingen is deze methode een kost-efficiente data-aquisitie.
Deltares heeft samen met TNO goede contacten met beide instituten en kan door de kennis opgedaan in het Cliwat project de data-aquistitie en transitie van EM data naar zoet-brak-zout date efficient begeleiden.
Informatie: gualbert.oudeessink@deltares.nl, perry.delouw@deltares.nl of jan.gunnink@tno.nl

CLIWAT, Interreg IV-B, CLImate change in relation to WATer quantity and quality


CLIWAT is een landoverschrijdend project in de Noordzee regio, met als hoofddoel de fysische gevolgen van klimaatverandering op het grond- en oppervlaktewatersysteem te evalueren. Daarnaast wordt kennis gegenereerd om toe te passen bij de ontwikkeling van duurzaam waterbeheer. Zeventien instituten uit Denemarken, Duitsland, Nederland en België werken samen in dit project. In het CLIWAT project worden zout-zout modellen in de Zeeuwse Delta en Noord-Nederland gebruikt om verzilting van het grondwatersysteem te bepalen. Een innovatieve activiteit is het bemeten van de initiële zoet-zout verdeling in het kustgebied met behulp van airborne geofysische technieken.
link to English site
link to CLIWAT website | |