Versions Compared

Key

  • This line was added.
  • This line was removed.
  • Formatting was changed.

...

Maatregel

effect op stuurvariabelen

traject

effect op macrofauna

effect op EKR

via rekenregel

landelijk mestbeleid

N en P

bakjesmodel

toename KM

+

chemie / P

bufferstroken, spuitvrije zones, akkerrandenbeheer

N en P

bakjesmodel

meer potentieel voor KM

+

chemie / P

nevengeul

 

direct

waarschijnlijk afneme %DM

++

KRW-maatlat / stroomsnelheid

 

hydromorfologie, stroomsnelheid

bakjesmodel

 

 

 

 

substraat, habitat

bakjesmodel

 

 

 

 

macrofyten

KRW-macrofyten

 

 

 

natuurvriendelijke oevers

habitat, structuur

 

direct toename KM & DP

++

KRW-maatlat / stroomsnelheid

 

hydromorfologie, stroomsnelheid

bakjesmodel

 

 

 

 

macrofyten

KRW-macrofyten

toename KM, toename DM

 

 

zomerbed verbreding

hydromorfologie, stroomsnelheid

bakjesmodel

toename KM

_

KRW-maatlat / stroomsnelheid

 

habitat direct

 

 

 

 

vooroeververdediging

habitat

direct

 

+

KRW-maatlat

natuurlijke oever rivieren

habitat, structuur

direct

toename KM

++

KRW-maatlat / stroomsnelheid

 

hydromorfologie, stroomsnelheid

bakjesmodel

 

 

 

 

macrofyten

KRW-macrofyten

 

 

 

puntbronnen saneren

 

direct

 

++

chemie / P / BZV

 

O2

bakjesmodel

toename KM

 

 

 

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

 

 

 

diffuse bronnen saneren

 

direct

 

++

 

 

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

toename KM

 

chemie / P

verminderen mestgift landbouw

 

direct

 

++

 

 

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

toename KM

 

chemie / P

extensivering landbouw

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

toename KM

+

chemie / P

riolering buitengebied verbeteren

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

toename KM

++

chemie / P / BZV

 

O2

bakjesmodel

 

 

 

sanering overstorten

 

direct

toename KM

++

chemie / P / BZV

 

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

 

 

 

 

O2

bakjesmodel

 

 

 

ecologisch onderhoud oevers

substraat, structuur

direct

toename KM

++

KRW-maatlat

 

macrofyten toename

KRW-macrofyten

baggeren vervuide waterbodem

reductie N en P, toxische stoffen

direct

afname DM

+

chemie / P / BZV

 

verdieping

bakjesmodel

 

 

 

 

O2

bakjesmodel

 

 

 

beekherstel/meanderen

meandering

bakjesmodel

toename KM

+++

meandering

 

macrofyten

KRW-macrofyten

 

 

 

beperken voorbelasting Belgie

toxische stoffen, N en P

bakjesmodel

toename KM

++

chemie / P

stuwen passeerbaar maken

 

direct

geen

geen

geen

stuw verwijderen

stroomsnelheid

bakjesmodel

toename enkele soorten

afhankelijk van verandering

stroomsnelheid

ganzen & Meeuwen

N en P

bakjesmodel

toename KM

++

chemie / P

waterstromen omleiden / scheiden

hydromorfologie, stroomsnelheid

direct of bakjesmodel

geen

geen

geen

functieverandering / landgebruik

N en P

bakjesmodel

toename KM

++

chemie / P

4. Onzekerheid en validatie

Validatie langzaam stromende beken
In figuur 4.1 is de maatlatscore van 26 monsters uit langzaam stromende beken (R5 & R6) uitgezet tegen de door de rekenregels berekende EKR-score (welke dataset is gebruikt?). Uitbijters met een lagere maatlatscore dan de berekende score worden waarschijnlijk veroorzaakt door pressures die niet in de gekozen variabelen tot uiting komen (bestrijdingsmiddelen, zware metalen), calamiteiten of periodes van zeer lage stroomsnelheden. De kwaliteit voor een waterlichaam als geheel wordt berekend door de scores van een aantal monsters binnen hetzelfde waterlichaam te middelen. Van de geanalyseerde monsters week de berekende score hoogstens 2 klassen af van de EKR volgens de maatlatten en kwam 76% exact overeen in klasse.

Image Removed

Figuur 4.1: Vergelijking berekende EKR (volgens KRW-Verkenner) met de EKR volgens de maatlatten (berekend volgens samenstelling macrofauna-monsters)

Validatie aan de hand van dataset Roer en Overmaas
Een tweede dataset, afkomstig van Waterschap Roer en Overmaas, is op eenzelfde manier geanalyseerd. Hiervoor zijn 41 monsters gebruikt, waarvan 39 uit snelstromende beken (R17 en R18) en 2 uit langzaam stromende beken (R4 en R11). De scores van de KRW-Verkenner komen redelijk overeen met de maatlatscores (Figuur 4.2). De rekenregels van de KRW-Verkenner berekenen relatief lage scores als gevolg van een lage score voor meandering. De gegevens voor meandering komen uit een database van Waterschap Roer en Overmaas en zijn opgenomen Duitse methodes en definities, welke afwijken van de Nederlandse in interpretatie en classificatie. Zo worden wateren die in Nederland geclassificeerd worden als meanderend volgens de Duitse methode vaak als slingerend geclassificeerd. De uiteindelijke afwijking van de scores is over het algemeen slechts minder dan 1 kwaliteitsklasse en bij ruim de helft van de monsters komt de kwaliteitsklasse overeen.

Image Removed

Figuur 4.2: Vergelijking berekende EKR (volgens KRW-Verkenner) met de EKR volgens de maatlatten (berekend volgens samenstelling veldmonsters) aan de hand van dataset Waterschap Roer & Overmaas.

5. Toepasbaarheid

De werking van de geselecteerde variabelen op de maatlatscore is bij alle hier beschouwde watertypen vrijwel gelijk. Het zijn in feite allemaal grotere permanente beken met verschillen in geologie (zand, veen, klei) die niet van direct belang zijn op de hier afgeleide rekenregels. Alleen voor stroomsnelheid moet onderscheid gemaakt worden tussen langzaam en snelstromende wateren (zie tabel 3.1); voor de variabelen meandering, fosfaat en BZV volstaan dezelfde rekenregels in beide watertypen.

...

Wiki Markup
Bal, D., H.M. Beije, M. Fellinger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal & F.J. van Zadelhoff, 2001. _Handboek natuurdoeltypen_. Rapport IKC-LNV, Wageningen.
\\
 
 \\
Cremers, N., A. de Swaaf, R. Portielje, J. Kranenbarg, J. Elbersen & J. Delsma, 2005. _KRW-verkenner (fase 1); Deel rapportage spoor Afbeelding Kennis._
\\
  
\\
Elbersen, J.W.H., P.F.M. Verdonschot, B. Roels & J.G. Hartholt, 2003. _Definitiestudie Kaderrichtlijn Water (KRW). I. Typologie Nederlandse Oppervlaktewateren._ Alterra-rapport 669.
\\
 
 \\
Hamme, H. van der, 1992. _Macrofauna van Noord-Holland._ Provincie Noord-Holland, Dienst Ruimte en Groen, Haarlem. Proefschrift K.U. Nijmegen.
\\
 
 \\
Heinis, F. en C.H.M., Evers \[red\], in prep, 2006. _Getalswaarden nutriënten voor de Goede Ecologische Toestand voor natuurlijke wateren._ Royal Haskoning, Heinis Waterbeheer, RIVM en Alterra in opdracht van RIZA
\\
  
\\
Kaderrichtlijn Water, 2000. Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad. 23 oktober 2000; tot vastlegging van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid.
\\
 
 \\
Knoben, R.A.E. & P.A.M. Kamsma \[red\], 2004. _Achtergronddocument referenties en maatlatten voor macrofauna_. Landelijke expertgroep.
\\
  
\\
Limnodata neerlandica. _Aquatisch-ecologische databank voor Nederland_. www.limnodata.nl
\\
  
\\
Molen, D.T. van der \[red\], 2004b. _Referenties en concept-maatlatten voor rivieren voor de Kaderrichtlijn Water._ Rapportnummer 2004-43.
\\
  
\\
Moller Pillot, H.K.M. & R. Buskens, 1990. _De Nederlandse chironomidae_. Deel 1c. Nederlanse faunistische mededelingen, Leiden.
\\
 
 \\
Royal Haskoning, 2005. _Validatie en verdere optimalisatie van de concept KRW-maatlatten voor de natuurlijke rivier\- en meertypen_. Royal Haskoning in samenwerking met Witteveen+Bos en Taken Landschapsplanning in opdracht van RIZA.
\\
 
 \\
Verdonschot, P.F.M., 1990. _Ecologische karakterisering van oppervlaktewateren in Overijssel._ Rapport RIN, Leersum.
\\
  
\\
Verdonschot, P.F.M \[red\], 1995. _Beken stromen. Leidraad voor ecologisch beekherstel_. 95-03 WEW-06.
\\