...
Een andere belangrijke stuurvariabele voor vis is de connectiviteit binnen een waterlichaam en tussen waterlichamen, waardoor vissen kunnen migreren tussen belangrijke habitats, of wateren kunnen koloniseren. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen laterale en longitudinale connectiviteit. Laterale connectiviteit betreft de verbinding tussen de hoofdstroom en aangrenzende ondiepe habitats in of nabij de oeverzone (nevengeulen, oeverzones en inundatiegebieden). De longitudinale connectiviteit gaat over migratiemogelijkheden in de lengterichting van de beek of rivier; hierbij kan de aanwezigheid van stuwen een beperkende factor zijn.
3. Opzet maatlat
De maatlat vis in beken/riviertjes binnen de Verkenner is gebaseerd op de concept-maatlatten uit Van der Molen & Pot (2006). De maatlat is opgebouwd uit twee deelmaatlatten; soortsamenstelling en abundantie (tabel 3). Hierbij geeft de deelmaatlat soortsamenstelling een beoordeling t.a.v. de aanwezigheid van geschikte habitats en de deelmaatlat abundantie een beoordeling t.a.v. de kwantiteit van geschikte habitats voor de visgemeenschap. De score van een deelmaatlat wordt bepaald aan de hand van de leefmogelijkheden voor vier soortgroepen:
- eurytoop;
- reofiel;
- migratie regionaal/zee;- habitatgevoelig.
Voor ieder van deze soortgroepen zijn kennisregels opgenomen. De kennisregels bevatten de habitatvoorkeur, ten aanzien van de stuurvariabelen stroomsnelheid en diepte, van indicatorsoorten. Iedere indicatorsoort staat als het ware model voor een bepaald habitattype dat in een natuurlijke beek aanwezig dient te zijn. De ecologische score op een deelmaatlat wordt bepaald door de hoeveelheid geschikt habitat voor de indicatorsoorten in het betreffende beektype.
Voor de deelmaatlat soortsamenstelling worden alle indicatorsoorten waarvoor rekenregels beschikbaar zijn en die van nature in het beektype voorkomen meegenomen. Kleine beekjes met een geringe soortdiversiteit hebben weinig indicatorsoorten terwijl de grotere beken met een grote habitatvariatie en soortdiversiteit meer indicatorsoorten hebben.
Voor de deelmaatlat abundantie is per soortgroep (eurytoop, reofiel, migratie regionaal/zee, habitatgevoelig) één indicatorsoort meegenomen die in de natuurlijke toestand algemeen voorkomt in het betreffende beektype. De betreffende soort staat model voor de soortgroep waartoe deze behoort. In de gevallen waarbij kennisregels voor meerdere soorten uit een soortgroep beschikbaar waren is op basis van het aandeel van de soort in de referentiesituatie (soort met hoog aandeel is meer karakteristiek) of op basis van expert judgement bepaald welke soort het meest representatief is voor het betreffende beektype. Afhankelijk van het beektype en de beschikbaarheid van rekenregels zijn er binnen de deelmaatlat abundantie zodoende tot maximaal vier indicatorsoorten meegenomen (voor iedere soortgroep één). De abundantiepercentages van de indicatorsoorten zijn gebaseerd op de referentiepercentages uit de concept-maatlatten (Van der Molen 2006; Vriese & Beers 2004). Deze referentiepercentages zijn bepaald op basis van de kans op voorkomen (KOV) van deze soorten in de verschillende beektypen. Hiervoor is gebruik gemaakt van de visgegevens in de Atlas-database (De Nie, 1996, 1997), de OVB database Visvangst, gegevens van het natuurhistorisch genootschap Limburg en HGI-modellen van de OVB.
Bijlage 1 geeft een overzicht van de maatlatklassen, de bijbehorende scores en de formules waarmee de ecologische toestand van beken/riviertjes bepaalt wordt.
Tabel 3 Onderdelen maatlat vis in beken
Deelmaatlat | Omschrijving | indicatorsoorten (watertype) | |
Soortsamenstelling | Aanwezigheid van kenmerkende vissoorten voor het betreffende beektype. Bijlage 1 bevat de klassengrenzen voor de verschillende ecologische kwaliteitsniveaus van deze deelmaatlat. | - Beekprik (R4, R5, R6, R9, R10) | |
Abundantie | Abundantie van de kenmerkende soortgroepen voor het betreffende beektype. Hierbij is voor zover mogelijk van elk van de onderscheiden soortgroepen eurytoop, reofiel, migratie regionaal/zee, habitatgevoelig een kenmerkende soort als indicatorsoort meegenomen. Bijlage 1 bevat de klassengrenzen voor de verschillende ecologische kwaliteitsniveaus van deze deelmaatlat. | - Beekprik (R4, R9) |
|
3. Rekenregels abiotiek - EKR vissen
3.1. Inleiding
De maatlat vis in beken/riviertjes binnen de Verkenner is gebaseerd op de concept-maatlatten uit Van der Molen & Pot (2006). De maatlat is opgebouwd uit twee deelmaatlatten; soortsamenstelling en abundantie (tabel 3). Hierbij geeft de deelmaatlat soortsamenstelling een beoordeling t.a.v. de aanwezigheid van geschikte habitats en de deelmaatlat abundantie een beoordeling t.a.v. de kwantiteit van geschikte habitats voor de visgemeenschap. De score van een deelmaatlat wordt bepaald aan de hand van de leefmogelijkheden voor vier soortgroepen:
...