...
In de KRW-verkenner kunnen maatregelen worden geselecteerd welke effect hebben op de ecologische toestand van de verschillende kwaliteitselementen. Tabel 45.1 geeft de huidige maatregelen uit de KRW-verkenner weer. Hierbij is aangegeven welke rekenregel (en welke stuurvariabele) gebruikt moet worden om het effect van de maatregel te vertalen naar een effect op de maatlatscore (EKR). Maatregelen gericht op meandering (en verwante stuurvariabelen), stroming en sanering van puntbronnen blijken het meest effectief voor macrofauna (Tabel 45.1). Vrijwel alle maatregelen uit de verkenner hebben effect op een van de stuurvariabelen. Op locaties waar hermeanderen geen optie is door bijvoorbeeld ruimtegebrek kunnen natuurvriendelijke oevers en een natuurvriendelijk beheer voor een lichte ecologische verbetering voor macrofauna zorgen door het creëren van habitat (vooral in de vorm van vegetatie). Om het positieve effect van natuurvriendelijke oevers en natuurvriendelijk beheer tot uiting te laten komen in de maatlatscore kan een lichte verhoging van EKR doorgevoerd worden. Dit kan gedaan worden door de EKR-waarde op te hogen met een vast getal van bijvoorbeeld 0.1 per maatregel. Huidige gekanaliseerde (vaak slechte of ontoereikende) beken zouden dan door de aanleg van natuurvriendelijke oevers en het uitvoeren van natuurvriendelijk beheer een klasse kunnen stijgen. Bij meer natuurlijk meanderende beken zijn deze maatregelen geen optie omdat deze beken over natuurlijke oevers beschikken die over het algemeen niet intensief beheerd worden.
Tabel 45.1: Maatregelen met bijbehorende rekenregel en effect op de macrofauna-maatlat. DN: negatief dominante indicatoren; KM: kenmerkende taxa; ++ sterk positief effect, + positief effect, _ negatief effect
Maatregel | effect op stuurvariabelen | traject | effect op macrofauna | effect op EKR | via rekenregel |
---|---|---|---|---|---|
landelijk mestbeleid | N en P | bakjesmodel | toename KM | + | chemie / P |
bufferstroken, spuitvrije zones, akkerrandenbeheer | N en P | bakjesmodel | meer potentieel voor KM | + | chemie / P |
nevengeul |
| direct | waarschijnlijk afneme %DM | ++ | KRW-maatlat / stroomsnelheid |
| hydromorfologie, stroomsnelheid | bakjesmodel |
|
|
|
| substraat, habitat | bakjesmodel |
|
|
|
| macrofyten | KRW-macrofyten |
|
|
|
natuurvriendelijke oevers | habitat, structuur |
| direct toename KM & DP | ++ | KRW-maatlat / stroomsnelheid |
| hydromorfologie, stroomsnelheid | bakjesmodel |
|
|
|
| macrofyten | KRW-macrofyten | toename KM, toename DM |
|
|
zomerbed verbreding | hydromorfologie, stroomsnelheid | bakjesmodel | toename KM | _ | KRW-maatlat / stroomsnelheid |
| habitat direct |
|
|
|
|
vooroeververdediging | habitat | direct |
| + | KRW-maatlat |
natuurlijke oever rivieren | habitat, structuur | direct | toename KM | ++ | KRW-maatlat / stroomsnelheid |
| hydromorfologie, stroomsnelheid | bakjesmodel |
|
|
|
| macrofyten | KRW-macrofyten |
|
|
|
puntbronnen saneren |
| direct |
| ++ | chemie / P / BZV |
| O2 | bakjesmodel | toename KM |
|
|
| toxische stoffen, N en P | bakjesmodel |
|
|
|
diffuse bronnen saneren |
| direct |
| ++ |
|
| toxische stoffen, N en P | bakjesmodel | toename KM |
| chemie / P |
verminderen mestgift landbouw |
| direct |
| ++ |
|
| toxische stoffen, N en P | bakjesmodel | toename KM |
| chemie / P |
extensivering landbouw | toxische stoffen, N en P | bakjesmodel | toename KM | + | chemie / P |
riolering buitengebied verbeteren | toxische stoffen, N en P | bakjesmodel | toename KM | ++ | chemie / P / BZV |
| O2 | bakjesmodel |
|
|
|
sanering overstorten |
| direct | toename KM | ++ | chemie / P / BZV |
| toxische stoffen, N en P | bakjesmodel |
|
|
|
| O2 | bakjesmodel |
|
|
|
ecologisch onderhoud oevers | substraat, structuur | direct | toename KM | ++ | KRW-maatlat |
| macrofyten toename | KRW-macrofyten | |||
baggeren vervuide waterbodem | reductie N en P, toxische stoffen | direct | afname DM | + | chemie / P / BZV |
| verdieping | bakjesmodel |
|
|
|
| O2 | bakjesmodel |
|
|
|
beekherstel/meanderen | meandering | bakjesmodel | toename KM | +++ | meandering |
| macrofyten | KRW-macrofyten |
|
|
|
beperken voorbelasting Belgie | toxische stoffen, N en P | bakjesmodel | toename KM | ++ | chemie / P |
stuwen passeerbaar maken |
| direct | geen | geen | geen |
stuw verwijderen | stroomsnelheid | bakjesmodel | toename enkele soorten | afhankelijk van verandering | stroomsnelheid |
ganzen & Meeuwen | N en P | bakjesmodel | toename KM | ++ | chemie / P |
waterstromen omleiden / scheiden | hydromorfologie, stroomsnelheid | direct of bakjesmodel | geen | geen | geen |
functieverandering / landgebruik | N en P | bakjesmodel | toename KM | ++ | chemie / P |
...
6. Toepasbaarheid
De werking van de geselecteerde variabelen op de maatlatscore is bij alle hier beschouwde watertypen vrijwel gelijk. Het zijn in feite allemaal grotere permanente beken met verschillen in geologie (zand, veen, klei) die niet van direct belang zijn op de hier afgeleide rekenregels. Alleen voor stroomsnelheid moet onderscheid gemaakt worden tussen langzaam en snelstromende wateren (zie tabel 3.1); voor de variabelen meandering, fosfaat en BZV volstaan dezelfde rekenregels in beide watertypen.
...
7. Voorbeeldproject
...
8. Literatuur
Bal, D., H.M. Beije, M. Fellinger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal & F.J. van Zadelhoff, 2001. Handboek natuurdoeltypen. Rapport IKC-LNV, Wageningen.
...