home

Tenger fonteinkruid - Potamogeton pusillus

...

Tenger fonteinkruid komt voor op zonnige plaatsen in ondiep, helder, stilstaand of zwak stromend, voedselrijk, zoet of zwak brak, kalkhoudend water. Je kunt de plant aantreffen in plassen, vijvers, kanalen, sloten en meertjes. In Nederland is de plant vrij algemeen in het westen en noorden (#2).

Dosis-effect relaties

De Binnen HABITAT studies voor het IJsselmeergebied is tot halverwege 2014 gebruik gemaakt van de dosis-effect relaties zijn afkomstig van het logistisch regressie model Macromij (#3). Dit regressie model is gebaseerd op meetgegevens uit de Veluwerandmeren. Omdat in het Markermeer diepere delen voorkomen dan in de Veluwerandmeren is een begrenzing gesteld aan de uitkomsten van het model (0.2 tot 3.5 m).

In Macromij wordt de kans op het voorkomen van P. pusillus als volgt berekend:

P_ P. pusillus = exp(5.1+-0.006*wa+-2.1 tu+-0.0042*fe+0.23 se+0.019*wa*tur 0.000044*wa*fe+0.0006*wa*se+0.0019*tu*fe-0.16 tu*se+-0.0002 * fe*se+-0.000027*wa*tur*fe+0.000093 tur*fe*se+)

HGI P. pusillus= (P_ P. pusillus / (1+P_ P. pusillus)) als de waterdiepte tussen 0.2 en 3.5 meter is.
Wa = waterdiepte (cm)
Tur = troebelheid (1/m)
Fe = strijklengte (m)
Se = sediment, percentage organisch stof, a.d.v. bodemkaart

Wa = waterdiepte (cm)
Tur = troebelheid (1/m)
Fe = strijklengte (m)
Se = sediment, percentage organisch stof, a.d.v. bodemkaart

Als maat voor de troebelheid wordt de licht extinctie genomen, welke wordt berekend met de volgende formule volgens Scheffer (1998) (#4):
troebelheid = 0.81 + 0.016 chlorophyll-a + 0.46/Zs0.5
Zs = Secchi depth (m)
chlorophyll-a (μg/L)

Toepasbaarheid

Deze dosis-effect relaties zijn toepasbaar op zoete wateren in Nederland, met name ondiepe meren.

Validatie

De rekenregels zijn gecalibreerd op het Veluwemeer en gevalideerd op Wolderwijd, Drontermeer, Eemmeer en IJmeer. De goodness of fit van aarvederkruid is per meer uitgedrukt in een AUC waarde en percentage van aanwezigheid in de opnamen, a betekent afwezig (#3).

Voorbeeldproject

Deze rekenregels zijn tot op heden nog niet toegepast in een project.

De validatie van deze kennisregels op het Markermeer (2006) bleek goed te zijn. Echter, de toenemende verbetering van het lichtklimaat en het effect van waterplanten op dit lichtklimaat, leidde in het NMIJ project tot een duidelijk verschil tussen voorspeld potentieel geschikt habitat en daadwerkelijk gekoloniseerd gebied. Op basis van een mixed model benadering zijn nieuwe kennisregels opgesteld. Meer details over de methode zijn terug te vinden in (#5). In (#6) zijn de vegelijkingen getoond tussen de effecten van stuurvariabelen op het potentieel voorkomen van tenger fonteinkruid in de Macromij benadering en in de nieuwe mixed model benadering.

De mixed model dosis effect relaties zijn opgesteld op basis van doorzicht en op basis van extinctie.

Doorzicht:
P_potapus = 1*exp(-(-2.154920185+deelgebeiden-1.427441069*diepte_zom+0.04838721*(diepte_zom^2)+0.20374052*diepte_zom*doorzicht-0.000372492*strijklengte))

Extinctie:
P_potapus = 1*exp(-(-1.488180498+deelgebied-0.948768926*diepte_zom+0.04251785*(diepte_zom^2)-0.134108637*diepte_zom*extinctie+0.124935344*extinctie-0.000350674*strijklengte))

HGI P_potapus = 1 / (1+_potapus)

deelgebied = het gebiedsintercept. Dit houdt in dat een bepaald gebied een straf of bonus krijgt met betrekking tot het voorkomen van waterplanten. De straf of bonus is gebaseerd op de trainingsdataset voor de kennisregels ( - )
diepte_zom = de gemiddelde waterdiepte in de zomer (m)
doorzicht = secchi diepte (m)
extinctie = extinctiecoefficient (1/m)
strijklengte = de jaargemiddelde effectieve strijklengte met windkracht van 4 Bft of meer (m)

Er zijn benaderingen beschikbaar voor doorzicht en extinctie de lichtklimaatparameters niet gemeten zijn. Zie hiervoor de pagina's doorzicht en extinctie.

Validatie

Deze dosis-effect relaties zijn gevalideerd op het Markermeer.

Toepasbaarheid

Markermeer en mogelijk ook andere zoete wateren waar weinig lange voorlanden aanwezig zijn (zoals het IJsselmeer)

Referenties

1