Versions Compared

Old Version 2

changes.mady.by.user Marc Weeber

Saved on

compared with

New Version Current

changes.mady.by.user Valesca Harezlak

Saved on

Key

  • This line was added.
  • This line was removed.
  • Formatting was changed.
Comment: Migration of unmigrated content due to installation of a new plugin

home

scrollbar
Gele Plomp - Nuphar lutea
...
 Section
 Column
width80%
 Algemene kenmerken 
 
 Naam soort(en)groep 
 Gele Plomp - Nuphar lutea 
 Regio 
 Nederland, Europa 
 Watersysteem 
 meren, strangen en rivieren 
 Natuurparameter 
 macrofyten 
 Plantengemeenschap 
 
 Factsheet opgemaakt door 
 M.P. Weeber 
 Column
width20%
 Image Added 
 www.vijver-info.nl 
Habitat beschrijving
Algemeen voorkomen
Gele plomp is een waterplant met gele bloemen die met zijn bovenste bladeren op het wateroppevlak drijft. Gele plomp kan in geheel Nederland worden aangetroffen, maar de grotere getalen vindt men vooral in laagveen- en kleigebieden. De Gele plomp wordt niet algemeen aangetroffen bij brakwater aangezien de soort slecht tegen zoutwater kan #1. Zelde wordt de gele plomp gevonden in de zelden aangetroffen in brakke wateren en rivieren. In het zomerbed van de Maas en in de benedenloop van de IJssel is de gele plomp in geringe abundantie aangetroffen #1. In oude rivierlopen en kleiputten die weinig in direct contact staan met de rivier komt de gele plomp wel in hoge abundantie voor #1.
Gele plomp is een waterplant met gele bloemen die met zijn bovenste bladeren op het wateroppervlak drijft. Het is een overblijvende plant met wortelstokken. Hiermee overwintert de Gele plomp ondergronds. Tijdens de bloei bevindt zich 50% van de gele plomp bovengronds #1. De maximale biomassa bereikt de gele plomp in de maanden juli-augustus #1. Wanneer de gele plomp de aspectbepalende soort is kan zijn bedekkingsgraad oplopen tot 30-45% #1. De gele plomp is een overblijvende waterplant van mesotrofe meren, plassen, oude rivierlopen, kanalen, vaarten en stadswateren #1. De watervegetaties waarin de gele plomp de overheersende soort is wordt gerekend tot de Potameto-Nupharetum associatie #1. Naast de gele plomp kunnen hier witte waterlelie (Nymphaea alba), veenwortel (Polygonum amphibium), drijvend fonteinkruid ( Potamogeton natans), schedefonteinkruid (Potamogeton amphibium), aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) en gehoornd hoornblad (Ceratophyllum demersum) voorkomen #1. In de meren en plassen vindt men naast de gele plomp vaak witte waterlellie, in langzaamstromend water schedefonteinkruid en doorgroeid fonteinkruid en in doorbraakkolken, kleiputten en oude rivierstrangen watergentiaan #1. 
De gele plomp wordt in de ondiepe delen van wateren aangetroffen. De voorwaarde hiervoor is dat het water stilstaand en (matig) voedselrijk is. Ook mag er niet al te veel golfslag aanwezig zijn. Richting de landzijde gaat de gele plomp over in een gordel van meerjarige helofyten, zoals grote lisdodde (Typha latifolia), mattenbies ( Scripsus lacustris) en riet (Phragmites australis). De oevervegetatie kan de gele pomp verdrijven bij het onstaan ontstaan van drijftillen en verlanding. Richting de waterzijde gaat de gele plomp over in submerse vegetatie.
De watervegetaties waarin de gele plomp de overheersende soort is wordt gerekend tot de Potameto-Nupharetum associatie. Naast de gele plomp kan in meren en plassen de witte waterlelie worden aangetroffen. In langzaamstromend water juist schedefonteinkruid en doorgroeid fonteinkruid en in doorbraakkolken, kleiputten en oude rivierstrangen watergentiaan #1.
Milieurandvoorwaarden
De gele plomp ondervindt invloed van waterstroming, waterdiepte, peildynamiek, zuurgraad, voedselrijkheid, zoutgehalte, doorzicht, substraat en windwerking #1. Zoals eerder vermeldt, ondervindt de gele plomp nadelige effecten van hoge stroomsnelheden, zout en golven. Waterdiepte en peildynamiek bepalen of de drijfbladeren het wateroppervlak kunnen bereiken #1. Doorzicht is niet bepalend voor de groei naar het wateroppervlak, doordat de initele initiële groei voor wordt gevoed vanuit de wortelstokken #1. De gele plomp heeft een voorkeur voor voor bodems met een hoog organische stofgehalte. De soort is hier ook morfologisch en metabolisch op aangepast aangezien er in deze bodems een zuurstofarm tot zuurstofloos milieu heerst met een hoog sulfidegehalte #1.  De gele plomp kan een zomer met droogval van wateren overleven wanneer de bodem vochtig blijft, zodat de wortelstokken niet uitdrogen. Bij opeenvolgende droge zomers zal de gele plomp verdwijnen. 
Beheer en ontwikkelingskansen
Geen gegevens.
Dosis-effect relaties
Deze dosis-effect relaties zijn gebaseerd op een literatuurstudie, de lijst met literatuur die hiervoor gebruikt is is te vinden in rapport #1.
Op basis van de SI (standplaatsindex) kunnen wateren als volgt worden geclassificeerd:
 SI-waarde 
 Kwalificatie 
 1.0 
 optimaal 
 0.7 - 0.9 
 goed 
 0.4 - 0.6 
 matig 
 0.1 - 0.3 
 slecht 
 0.0 
 ongeschikt 
Op basis van de SI kan met de volgende formule het voor de gele plomp geschikte oppervlak worden berekend:
SE = SI * A
A = Oppervlakte van het watersysteem (in m3 of ha)
 SE = Geschikt wateroppervlak voor de gele plomp (in m3 of ha)
Op basis van de SI kan met de volgende formule het oppervlakte dat de gele plomp in het watersysteem beslaat worden berekend:
C = SI * A * Bmax
B = 0.45 (de gemiddelde bedekkingsgraag van gele plomp onder optimale omstandigheden)
 C = de totale oppervlakte van het watersysteem bedekt met gele plomp (in m3 of ha)
Stroomschema
Bij een fluctuatie van het waterpeil van gemiddeld >2.5 komen de watervegetaties met gele plomp alleen optimaal voor in bekade uiterwaarden die gemiddeld minder dan 20 dagen per jaar in direct contact met de rivier staan. In wateren die meer dan >40-50 dagen per jaar in direct contact met de rivier staan komen vegetaties met gele plomp in het algemeen niet voor #1.
Dosis-effect relaties
Stroomschema
Het habitatmodel Het standplaatsmodel maakt onderscheid in de watersystemen stagnante wateren (stroomsnelheid <0.1 m/s); stagnante wateren in uiterwaard, die periodiek onder directe invloed staan van de rivier en langzaamstromende wateren (stroomsnelheid 0.1-0.3 m/s) 
...
 Section
 Column
width50%
 Chart
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabelstroming (m/s)
typedataOrientationXYlinevertical
titleStroming
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelHGI
 stroming (m/s) 
 HGI 
 0 
 1 
 0.1 
 1 
 0.3 
 0 
Referentie: #1\
 NB. De stroomsnelheid wordt bepaald met de gemiddelde afvoer in het zzomerhalfjaar.
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabelwaterdiepte (m)
typedataOrientationXYlinevertical
titleWaterfdiepte
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelSI
 waterdiepte (m) 
 SI 
 0 
 0 
 0.5 
 0 
 1 
 1 
 2 
 1 
 3 
 0 
 5 
 0 
Referentie: #1
 NB. De waterdiepte wordt bepaalt bij een gemiddelde afvoer in het zomerhalfjaar.
 Section
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabeljaarlijkse amplitude (m)
typedataOrientationXYlinevertical
titlePeildynamiek
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelSI
 jaarlijkse amplitude (m) 
 SI 
 0 
 1 
 2.5 
 1 
 8.5 
 0 
Referentie: #1 
 NB. In riviertrjaecten met een jaarlijkse peilfluctuatie van gemiddeld >2.5 komen de watervegetaties met gele plomp alleen optimaal voor in bekade uiterwaarden die gemiddeld minder dan 20 dagen per jaar in direct contact met de rivier staan. In wateren die meer dan >40-50 dagen per jaar in direct contact met de rivier staan komen vegetaties met gele plomp in het algemeen niet voor #1De amplitude is het verschil tussen hoogwaterafvoer en laagwaterafvoer. 
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabelzuurgraad (pH)
typedataOrientationXYlinevertical
titleZuurgraad
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelSI
 zuurgraad (pH) 
SI
 5 
 0 
 7 
 1 
 8 
 1 
 10 
 0 
Referentie: #1
 NB: Het gaat hier om de zuurgraad van het water.
 Section
 Column
width100%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplayfalse
legendfalse
xlabelvoedselrijkheid (klasse)
dataOrientationvertical
titleEutrofiegraad
typebar
yLabelSI
 voedselrijkheid (klasse) 
 SI 
 voedselarm 
 0 
 matig voedselrijk 
 1 
 voedselrijk 
 1 
 zeer voedselrijk 
 0.5 
 extreem voedselrijk 
 0.5 
 voedselrijkheid (klasse) 
 ortho-fosfaatgehalte (mg P/L) 
 totaal-stikstofgehalte (mg N/L) 
 SI 
 voedselarm 
 < 0.03 
 < 0.5 
 0 
 matig voedselrijk 
 0.03 - 0.08 
 0.5 - 1.0 
 1 
 voedselrijk 
 0.09 - 0.15 
 1.0 - 2.0 
 1 
 zeer voedselrijk 
 0.16 - 0.25 
 2.0 - 5.0 
 0.5 
 extreem voedselrijk 
 > 0.25 
 > 5.0 
 0.5 
Referentie: #1
 Wiki Markup
{column:width=100%}
{chart:type=bar|title=Eutrofiegraad|xlabel= voedselrijkheid (klasse)|yLabel=SI |dataDisplay=false|dataOrientation=vertical|legend=false|xlabelOrientation=vertical}
|| voedselrijkheid (klasse) || SI ||
| voedselarm | 0 |
| matig voedselrijk | 1 |
| voedselrijk | 1 |
| zeer voedselrijk | 0.5 |
| extreem voedselrijk | 0.5 |
{chart}
|| voedselrijkheid (klasse) || ortho-fosfaatgehalte (mg P/L) || totaal-stikstofgehalte (mg N/L) ||  SI ||
| voedselarm | < 0.03 | < 0.5 | 0 |
| matig voedselrijk | 0.03 - 0.08 | 0.5 - 1.0 | 1 |
| voedselrijk | 0.09 - 0.15 | 1.0 - 2.0 | 1 |
| zeer voedselrijk | 0.16 - 0.25 | 2.0 - 5.0 | 0.5 |
| extreem voedselrijk | > 0.25 | > 5.0 | 0.5 |
Referentie: [#1]
{colomn}
 Section
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabelchloridegehalte (mg/l)
typedataOrientationXYlinevertical
titleChloridegehalte
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelSI
 chloridegehalte (mg/l) 
 
 SI
 0 
 1 
 100 
 1 
 300 
 0 
Referentie: #1 
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplayfalse
legendfalse
xlabelsubstraat (klasse)
typedataOrientationXYlinevertical
titleSubstraat
dataOrientationtypeverticalbar
yLabelSI
 substraat (klasse) 
SI
 mineraal 
 0.5 
 licht organisch 
 0.75 
 matig organisch 
 1 
 organisch 
 1 
 substraat (klasse) 
 organische stofgehalte 
 SI
 mineraal 
 <10% 
 0.5 
 licht organisch 
 10 - 25 % 
 0.75 
 matig organisch 
 25 - 60 %
 1 
 organisch 
 > 60 % 
 1 
Referentie: #1
 NB. Het gaat hier om het gehalte orgnanische stof in de bovenlaag van de waterbodem.
 Section
 Column
width50%
 Chart
xlabelOrientationvertical
dataDisplaytrue
legendfalse
xlabelstrijklengte (m)
typedataOrientationXYlinevertical
titleWindwerking
dataOrientationtypeverticalXYline
yLabelSI
 strijklengte (m) 
 
 SI
 0 
 1 
 300 
 1 
 1000 
 0 
Referentie: #1 
 NB. De strijklengte wordt bepaald aan de hand van een zuidwestenwind (algemene windrichting in Nederland). hierbij wordt de methode van Valg gebruikt. 
 Column
width50%
Onzekerheid en validatie
(warning) Deze dosis-effect relaties zijn gevalideerd voor de Lagune van Venetie.niet gevalideerd.
De dosis-effect relaties zijn samengesteld aan de hand van een literatuuronderzoek #1
Toepasbaarheid
Deze dosis-effect relaties zijn toepasbaar op stagnante en langzaamstromende zoete wateren in Nederland #1. 
Voorbeeld project
Volkerak-Zoommeer Habitat analyse (#2) en de Lagune van Venetie (#3). Er is geen voorbeeld project
Referenties
1 
 Anchor
1
1
 http://www.soortenbank.nl
 2  Anchor22 Haasnoot, M. en Van de Wolfshaar, K.E.. Habitat analyse in het kader van de Planstudie/MER voor Krammer, Volkerak en Zoommeer. WL report Q4015. 2006
 3  Anchor33 Erftemeijer, P.L.A. en Van de Wolfshaar, K.E.. Ecological model of het Lagoon of Venice. Part III: Seagrass Habitat Model. WL | Delft report Z3733. 2006 Duel, H., Specken, B. (1994) Standplaatsmodel Gele Plomp: een model voor het analyseren van de standplaatskwaliteit van wateren voor vegetaties met gele plomp (Nuphar lutea). INRO-TNO, Afdeling Planning, Delft. februari 1994