You are viewing an old version of this page. View the current version.

Compare with Current View Page History

« Previous Version 4 Next »

Op deze pagina is alle informatie over de alternatieve bron (brak) grondwater weergegeven. 

 

Technisch en Milieu

Hoeveelheid water

~ ~ ~

  • Hierbij valt een grote hoeveelheid water te vinden. In Flevoland kan uit brak kwelwater zo'n 25 miljoen m3 zoetwater per jaar worden verkregen (H2O, 2018). Dit is gebaseerd op  een brakwateronttrekking van 50 miljoen m3 per jaar, waarbij de helft van alle kwel wordt afgevangen.
Beschikbaarheid over de tijd
  • Het afvangen van brakke kwel staat momenteel in de kinderschoenen en is daarom nog niet direct toe te passen. Binnen COASTAR start binnenkort in opdracht van Oasen en Dunea een haalbaarheidsstudie naar het afvangen van brakke kwel. Dit zal naar verwachting binnen 10-15 jaar operationeel toegepast kunnen worden (www.coastar.nl).
  • Daarnaast wordt door waterschap Amstel, Gooi en Vecht onderzocht of brakke kwel in de Horstermeer afgevangen kan worden (AVG, 2017).
Geografische schaal
  • In verschillende regio's binnen Flevoland is het winnen van ondiep brak grondwater mogelijk: in de omgevingen van Almere, Oostvaarders plassen, Lelystad-Swifterbant en Urk (H2O, 2018).
  • De toepasbaarheid in Noordelijk Flevoland is nog onbekend. Er zijn weinig onderzoeken en modelstudies gedaan naar dit deel van Flevoland.
Mate van ontwikkeling
  • De techniek voor brakwaterwinning en zuivering wordt reeds toegepast voor glastuinbouw. De effecten van de kwelafvang worden nog onderzocht.
Energiegebruik
  • Het energiegebruik in Flevoland is niet direct bekend. Wel is het energiegebruik van 0.86-1.05 kWh/m3 berekend voor de Noordplas-polder, afhankelijk van de waterrecovery (COASTAR, 2018, DESSIN, 2018).
Impact op omgeving
  • Net als bij de winning van zoet grondwater kan er verdroging of verzilting optreden, afhankelijk van het windebiet, de winlocatie en de boringsdiepte.
  • Bij ontzilting van brakwater met behulp van RO komt er een concentraatstroom vrij die zouter is dan het gewonnen water en waarin overige concentraties (nutrienten, zware metalen en overige stoffen) ook hoger zijn. De lozing van dit concentraat kan plaatsvinden in de ondergrond. Dit kan leiden tot (extra) netto verzilting van de ondergrond, afhankelijk van het zoutgehalte in de lozingslaag. Om dit tegen te gaan kan daarbij ook meer zoet water geinfiltreerd worden.
  • Mogelijk kan strategische winning van brakwater leiden tot extra infiltratie van zoet (oppervlakte)water. 
  • Daarnaast zorgt het afvangen van brakke kwel voor minder zoutschade aan gewassen en minder zoute sloten, waardoor er minder doorspoeling hoeft plaats te vinden.

Robuustheid

= kwantiteit

= kwaliteit

  • Vanwege de aard van de bron zal brakke kwel vrij constant in de tijd beschikbaar zijn.
  • In brakke aquifers zijn vaak weinig antropogene verontreinigingen aanwezig waardoor de kwaliteit van het kwelwater vrij robuust zal zijn. Wel kunnen van nature aanwezige verontreinigingen aanwezig zijn, zoals nutrienten of zware metalen. 
Zuiveringslag
  • Het brakke grondwater kan ontzilt worden door middel van omgekeerde osmose (reverse osmosis, RO) (COASTAR, 2018).
Reststromen
  • De reststroom is de concentraatstroom met ingedikt grondwater. Hierin zijn de concentraties van zouten en overiges stoffen hoger dan in het oorspronkelijke grondwater. Deze concentraatstroom kan naar zee geloosd worden of in de ondergrond gepompt worden.
ruimtebeslag
  • Het ruimtebeslag in de bovengrond is beperkt. In de ondergrond is wel ruimte nodig om het kwelwater op te pompen. Het kan zijn dat dit concurrentie oplevert met het ondergronds ruimtegebruik van WKO systemen. 
  • Het ruimtegebruik in de ondergrond is geregeld in de Rijksstructuurvisie Ondergrond (STRONG).

Implementatie

Juridisch
  • Net als zoet grondwater vereist de winning van brak grondwater vergunningen. Onder andere is van belang dat waterkwaliteit niet verslechtert (zoals verzilting) en dat verdrogingsproblemen zo klein mogelijk zijn.
  • Als het concentraat in de ondergrond wordt geloosd, zouden aanvullende vergunningen nodig zijn met bijbehorende onderbouwing (KWR, 2018). Voorwaarde is in ieder geval dat de geloosde concentraties niet hoger zijn dan de aanwezige concentraties in de betreffende laag.
  • Op dit moment zijn alleen tijdelijke vergunningen voor lozing in de ondergrond mogelijk.

Financieel

€ €

  • De kosten voor de winning en zuivering zijn voor de polder Noordplas berekend binnen COASTAR (COASTAR, 2018). Deze kosten komen uit op €0,88 tot €1,71 per m3 zoet water. De kosten in de provincie Flevoland kunnen hiervan afwijken doordat de afvoerkosten van brijnwater locatiespecifiek zijn.
  • Daarnaast zal de winning van brakke kwel zorgen voor minder kosten in andere activiteiten, zoals bijvoorbeeld de polderbemaling en het doorspoelen van sloten (H2O, 2018).

Bestuurlijk

  • De provincie is verantwoordelijk voor het strategisch beleid over het grondwater. Het afvangen van kwelwater en opwerken tot zoet water vereist samenwerking tussen het drinkwaterbedrijf en het waterschap en de provincie. Ook het LTO kan hierbij betrokken worden omdat zij voordeel hebben bij minder brakke kwel en daarmee minder zoutschade.

Organisatorisch

  • Bedrijven vinden het lastig om de kwaliteit van van nieuwe waterbronnen te monitoren. Dit moet voor bedrijven eenvoudig en toegankelijk worden.
Voorbeelden huidige implementatie
  • Momenteel wordt brak grondwater al opgepompt, ontzilt en gebruikt in de glastuinbouw (COASTAR, 2018).

Maatschappelijk

Maatschappelijke kosten/baten

= kosten

= baten

  • Het verminderen van de brakke kwel kan de zoutproblematiek voor de landbouw verminderen en de noodzaak tot doorspoelen door het waterschap verkleinen.
  •  De lozing van het concentraat.

concurrentie met andere functies

  • Het ondergronds ruimtegebruik kan concurrentie opleveren met WKO installaties.

perceptie gebruiker

  • De perceptie van de gebruiker is niet bekend. Verwacht wordt dat er geen grote weerstand tegen is, zolang de smaak niet nadelig beinvloed wordt. "Oud water zonder menselijke invloed" kan zelfs een positieve associatie oproepen bij mensen.
  • Wel zullen de omwonenden waarschijnlijk erg sceptisch zijn over de activiteit in de ondergrond. Ze kunnen bang zijn voor verzakkingen.

Koppelkansen

  • Voor het transport van de brijn zijn leidingen nodig. De aanleg van leidingen hiervoor kan gekoppeld worden met de aanleg van warmtenetten. Dit zal de kosten kunnen drukken.
  • Ook kan de reststroom worden gebruikt voor bijvoorbeeld zoutproductie.

Risico's

  • De winning van (brak) grondwater geeft geen maatschappelijke risico's.
  • No labels