POV-Piping Publicaties

De aanleg van een drainagesysteem zorgt voor een verlaging van de waterspanning in de dijk en de ondergrond, wat een positieve invloed heeft op zowel macrostabiliteit als piping. De PPD is daarom een gezamenlijk product van de POV Macrostabiliteit en de POV Piping. De PPD  gaat in op de veiligheidsfilosofie, het ontwerp, de realisatie, het beheer en het onderhoud van een drainagesysteem. Bovendien wordt aandacht besteed aan de systeemmonitoring. 

• Hoofdstuk 2 vat het principe van drainagetechnieken samen, inclusief de wisselwerking met  geotechniek en geohydrologie. Het hoofdstuk geeft een overzicht van de beschikbare technieken (verticale bron, horizontale drain, grindkoffer) en gaat ook kort in op de aanlegkosten en het beheer.
• De veiligheidsbenadering komt aan bod in hoofdstuk 3. Voor het beoordelen va de betrouwbaarheid van een drainagesysteem is monitoring onmisbaar.
• Hoofdstuk 4 gaat in op de geohydrologische schematisering en analyse met hulp van  zowel analytische benaderingen als met computersoftware.

• Het ontwerpen van een drainagesysteem komt aan bod in hoofdstuk 5.

• Hoofdstuk 6 gaat in op het aanleggen, testen en verwijderen van een drainagesysteem.

• Beheer en onderhoud van het systeem worden behandeld in hoofdstuk 7.

• Hoofdstuk 8 geeft aandacht aan de verandering van het waterbezwaar na aanleg van een drainagesysteem, in relatie tot procedures en besluitvorming.

• In hoofdstuk 9 worden ten slotte drie uitgewerkte rekenvoorbeelden beschreven (waterontspanner, DMC, grindkoffer).

In de handreiking meetnetten en grondwatermonitoring voor piping zijn bevindingen uit diverse verkenningen van de POV Piping samengebracht om deze toegankelijk te maken voor de adviespraktijk en de doelgroep: specialisten die meetnetten (laten) inrichten, beheren en monitoringsgegevens verwerken en analyseren. De in het document behandelde technieken beperken zich tot (1) automatische drukopnemers in peilbuizen en piëzometers en (2) pompproeven voor het bepalen van de doorlatendheid. De indeling in hoofdstukken volgt de stappen die worden doorlopen tijdens de levenscyclus van een meetnet. Dat wil zeggen: voorbereiden, inrichten, onderhouden, analyseren en afronden.

Het ENW is positief over de handreiking en beveelt beheerders aan om deze te gebruiken bij het opzetten van een meetcampagne voor piping. 

In de POV-Piping is onderzoek gedaan naar de ruimtelijke variatie van de diverse ontwerp- en beoordelingsparameters, zoals doorlatendheid, korrelgrootte en (dek)laagdikte.

In dit rapport wordt een overzicht gegeven van gangbare en in ontwikkeling zijnde grondonderzoektechnieken die nuttig zijn voor het bepalen van relevante parameters voor opbarsten, heave en piping. Het overzicht bevat een beschrijving van de technieken en aanbevelingen voor het plannen, het uitvoeren en het uitwerken van metingen. Tevens worden per techniek voor- en nadelen benoemd en wordt een indruk gegeven van de relatieve kosten. Daarnaast zijn bevindingen samengebracht over de benodigde afstanden tussen onderzoekspunten. Er wordt een voorbeeld gegeven voor een grondonderzoeksplan voor een eenvoudige en voor een meer gedetailleerde pipinganalyse.

Volgens het aan het rapport toegevoegde ENW advies geeft het rapport een goede samenvatting van beschikbare grondonderzoekstechnieken, maar zouden in een handreiking ook nadere aanwijzingen mogen worden verwacht.

In deze publicatie zijn de resultaten van 21 POV-Piping deelstudies van kaders voorzien, samengevat en vertaald naar praktisch bruikbare inzichten. In de publicatie wordt ingegaan op vernieuwingen in aanpak over de hele beheercyclus van de dijk. Het faalmechanisme wordt beter in beeld gebracht door verbeterde onderzoeksmethoden, schematisering en analyses. Er worden mogelijkheden beschreven om de analyseresultaten te evalueren. Bovendien wordt ingegaan op de ontwikkelde nieuwe verbetermaatregelen zoals filterschermen, drainages en kwelwegverlenging. Tot slot wordt ingegaan op zaken die van invloed zijn op het dagelijks beheer na de realisatiefase van een dijkversterking. Op hoofdlijnen betreft de vernieuwde aanpak de volgende aspecten:

• Benutten van alle relevante specialismen in de 'geodriehoek' (geotechnicus/adviseur waterkeringen, geoloog/fysisch geograaf en geohydroloog)
• Beschouwen van het systeem als geheel en van de dijk in zijn omgeving
• Doelgerichte meting en monitoring voor parameterbepaling
• Gevoeligheidsberekeningen om het systeem te doorgronden
• Tijdige afweging van nader onderzoek en keuze voor een type verbetermaatregel

De onderliggende deelstudies worden ontsloten via de pagina met POV-Piping achtergronddocumenten.  Het ENW gaf anno 2019 geen advies over het synthesedocument als geheel, omdat dit impliciet ook een advies zou inhouden over alle onderliggende deelstudies.

Waterschap Rivierenland organiseerde samen met de POV Piping een werkplaats waar de pipingopgave voor het dijkversterkingsproject Gorinchem-Waardenburg ter discussie werd gesteld. In drie bijeenkomsten is de rekenkundige pipingopgave beschouwd en genuanceerd, met praktijkinbreng door dijkbeheerders. Beleidsmatig gaven de taakhouder waterveiligheid en adviseurs vanuit het waterschap input. Tot slot brachten ook externe partijen hun expertise in.

In deze werkplaats is een beslisboom ontwikkeld. Daarbij wordt niet alleen naar de modeluitkomsten gekeken, maar ook naar de beheerderservaring, naar de kosten, naar de maakbaarheid en naar de geschatte invloed van kennistoename in de tijd. De ingecalculeerde verwachting is daarbij dat de benodigde verbetermaatregel  op den duur scherper kan worden bepaald, gebruik makend van doorgaande kennisontwikkeling na afronding van de POV Piping.  Op de strekkingen waar tot versterking nog sprake is van een veiligheidstekort moet de beheer- en calamiteitenorganisatie intussen tijdelijke beheermaatregelen inzetten.  Op basis van deze beslisboom kunnen we meer nuance en differentiatie in de pipingopgave aanbrengen, op voorwaarde dat er in de dijkversterkingsplannen wel ruimte is gereserveerd voor een (verticale) pipingmaatregel.

De beslisboom is ten slotte een prioriteringstool en niet een ontwerp-methodiek.