Page History

Publicatie aanpak en afweegkader pipingmaatregelen

Een generiek aanpak en afwegingskader helpt de beheerder om de juiste pipingmaatregel te kiezen. In het afweegkader worden, naast waterveiligheid, ook andere criteria, zoals duurzaamheid, omgevingseffecten, beheereisen en beleidswensen meegenomen. Het afweegkader is naast een praktische handreiking voor projecten ook een instrument om vanuit het HWBP een keuze te maken welke innovatieve maatregelen worden doorontwikkeld. De publicatie Aanpak en afweegkader verschijnt begin 2024. Het afweegkader kent vijf stappen:

1. Bepaling opgave. In deze stap wordt op basis van de informatie uit de beoordeling de veiligheidsopgave bepaald. Daarbij wordt veel aandacht gegeven aan de impact van nieuwe kennis en rekentechnieken. De verwachte opgave wordt als basis gehanteerd voor de afweging van alternatieven.
2. Bepaling Dijk DNA. In deze stap worden de eigenschappen van het dijktraject bepaald. Het gaat daarbij om zowel geologische en (geo)hydrologische eigenschappen als kenmerken van de kering, de organisatie en omgeving. De stap sluit aan bij hetverhaal van de kering dat in de beoordeling wordt opgesteld.
3. Een probleemanalyse op basis van de resultaten van de eerste twee stappen. De uitwerkingvan de probleemanalyse is afhankelijk van de projectfase en de beslissing die voorligt.  
4. Als het probleem helder is, kunnen mogelijke (innovatieve) oplossingen worden bepaald. Een trade-off matrix helpt bij het bepalen van het referentiealternatief en terugvalopties.
5. De daadwerkelijke afweging vindt in de laatste stap plaats. Naast techniek, onzekerheden en kosten gaat het hier ook om ambities van het waterschap, programmadoelstellingen van het HWBP en aspecten vanuit beheer en duurzaamheid. 

Beslisondersteund Raamwerk Piping (BRP)

Voor het toepassen van nieuwe (niet volledig uitontwikkelde) kennis is context van de situatie van belang. Toepassen van nieuwe kennis in een specifieke situatie dient in perspectief te worden gezet met overgebleven kennisonzekerheden en de afspraken die rondom kennisonzekerheden die impliciet in de bestaande praktijk gelden. In samenwerking tussen Deltares, Kennis voor Keringen en USACE is een Beslisondersteunend Raamwerk Piping (BRP) ontwikkeld dat toepassing van nieuwe kennis in projecten ondersteunt. 

Begin 2024 wordt een rapport verwacht. Vragen over toepassing in een project kunnen worden gesteld aan div@wsrl.nl.

Geohydrologische Aanpak Piping (GAP)

DIV werkt in 2023 aan het tot stand brengen van de Handreiking Geohydrologische Aanpak voor Piping. Deze handreiking zal een bijlage worden bij de publicatie aanpak en afweegkader pipingmaatregelen die in 2024 wordt verwacht.

De handreiking heeft 2 doelen:

1. De beheerder ondersteunen in de keuze van de geschikte methode voor geohydrologische en geotechnische analyse afhankelijk van de fase van een project, beschikbare data en geologische kenmerken.
2. De werkwijze voor een veiligheidsanalyse piping met een (semi) 3D geohydrologisch model beschrijven.

In 2021 is de geannoteerde inhoudsopgave van deze handreiking opgesteld, zie aan de linkerzijde. 

Factsheet Beslisboom piping (2019)

Waterschap Rivierenland organiseerde samen met de POV Piping een werkplaats waar de pipingopgave voor het dijkversterkingsproject Gorinchem-Waardenburg ter discussie werd gesteld. In drie bijeenkomsten is de rekenkundige pipingopgave beschouwd en genuanceerd, met praktijkinbreng door dijkbeheerders. Beleidsmatig gaven de taakhouder waterveiligheid en adviseurs vanuit het waterschap input. Tot slot brachten ook externe partijen hun expertise in.

In deze werkplaats is een beslisboom ontwikkeld. Daarbij wordt niet alleen naar de modeluitkomsten gekeken, maar ook naar de beheerderservaring, naar de kosten, naar de maakbaarheid en naar de geschatte invloed van kennistoename in de tijd. De ingecalculeerde verwachting is daarbij dat de benodigde verbetermaatregel  op den duur scherper kan worden bepaald, gebruik makend van doorgaande kennisontwikkeling na afronding van de POV Piping.  Op de strekkingen waar tot versterking nog sprake is van een veiligheidstekort moet de beheer- en calamiteitenorganisatie intussen tijdelijke beheermaatregelen inzetten.  Op basis van deze beslisboom kunnen we meer nuance en differentiatie in de pipingopgave aanbrengen, op voorwaarde dat er in de dijkversterkingsplannen wel ruimte is gereserveerd voor een (verticale) pipingmaatregel.

De beslisboom is ten slotte een prioriteringstool en niet een ontwerp-methodiek.

Gebiedsspecifieke Faalpaden voor Piping

Dit concept rapport door Deltares is tot stand gekomen onder het Deltares Strategisch Onderzoek programma Future Proof Dikes.

Het faalpad voor piping wordt sterk beïnvloed door de karakteristieken van de ondergrond en de belasting. Voor verschillende gebieden kunnen daardoor andere gebeurtenissen in het faalpad, of eigenschappen van de ondergrond en belasting van belang zijn voor de overstromingskans. 

In  dit rapport worden typische kenmerken voor verschillende gebieden in Nederland beschreven, en deze worden gerelateerd aan het faalpad voor piping. Nederland is onderverdeeld in 4 gebieden, het benedenrivierengebied, het bovenrivierengebied, het getijdengebied en Limburg. Per gebied worden belangrijke eigenschappen in relatie tot het faalpad voor piping beschreven. Dit vormt de basis voor de Rode Draden Piping en het rapport Toepassing ontwikkelde kennis.

Dit rapport is intern door Deltares gereviewed.

Doorontwikkeling Belisboom Piping

HDSR heeft de Beslisboom Piping doorontwikkeld voor toepassing in enkele versterkingsprojecten van Sterkte Lekdijk. De rapportage wordt hier beschikbaar gesteld eind 2023.

De bevindingen worden ook meegenomen bij het opstellen van de publicatie aanpak en afweegkader die begin 2024 wordt verwacht. 

Synthese rapport Geologische aanpak voor piping en Achtergrond rapport kwantificeren onzekerheid stijghoogte 

In het innovatietraject van het HWBP is een geohydrologisch model gebruikt om voor Meanderende Maas een vlakdekkende piping-analyses te kunnen doen: Met de combinatie van geohydrologisch model en onzekerheden aanpak is vlakdekkend de 95 %-waarde van de stijghoogte onder norm-omstandigheden berekend, voor toepassing in een semi-probabilistische beoordeling. Vervolgens is met de reguliere sterktemodellen uit het Beoordelings- en Ontwerpinstrumentarium (BOI) vlakdekkend de piping-opgave in kaart gebracht.

In het kader van de interne kwaliteitsborging zijn onderdelen van de aanpak ook voorgelegd aan het Adviesteam Dijkontwerp (omgang met tijdverlopen voor hoogwatergolf) en Deltares (Illustratie van de gekozen aanpak met DGeo Flow). Er is ook advies gevraagd aan ENW.