Ondergedoken waterplanten
Algemeen
Algemene kenmerken |
|
|---|---|
Naam soort(en)groep |
Ondergedoken waterplanten |
Regio |
Nederland, Europa |
Watersysteem |
meren, rivieren |
Natuurparameter |
macrofyten |
Factsheet opgemaakt door |
K.E. van de Wolfshaar |
Habitat beschrijving
Algemeen voorkomen
Onder de noemer van ondergedoken waterplanten worden vooralsnog alleen planten in zoete wateren gerekend. Het areaal ondergedoken waterplanten is één van de deelmaatlatten voor het biologisch kwaliteitselement 'macrofyten en fytobenthos' binnen de KRW.
Milieurandvoorwaarden
Macrofytengroei wordt in zoete Nederlandse meersystemen voornamelijk bepaald door het lichtklimaat. Omdat het lichtklimaat wordt bepaald door verschillende kenmerken zoals algenconcentratie, zwevend stof, detritus, humuszuren en de achtergrondsextinctie van water, is het vanzelfsprekend dat er voor verschillende meertypen andere dieptes worden gevonden.Graas door herbivore vogels vormt op ondiepe delen eventueel een belemmering. Het type sediment en zoutgehalte zijn voornamelijk van invloed op de soortssamenstelling, en niet zozeer op het totale areaal aan ondergedoken waterplanten. Strijklengte wordt niet als een belemmerende factor gezien voor ondergedoken waterplanten. Schutten (2005) geeft daarentegen aan dat naast lichtklimaat biomechanische verstoring een belangrijke factor kan zijn voor macrofyten. Met name in de late zomer en het najaar, wanneer de
groeipiek van macrofyten voorbij is, zijn ze minder goed bestand tegen vraat en golfslag.
Beheer en ontwikkelingskansen
De ondergedoken waterplanten zijn zeer gevoelig voor het zoutgehalte. Vanaf een zoutgehalte van 0.6 gCl/L neemt de geschiktheid af, en bij 1 gCl/L is de geschiktheid nul (figuur 4.2.1, linker paneel). Waterplanten hebben een minimum percentage licht nodig dat de bodem bereikt. Beheer zou hier rekening mee kunnen houden door bijvoorbeeld buiten het groei seizoen te baggeren.
Dosis-effect relaties
Deze dosis-effect relaties zijn gebaseerd op een uitgebreide studie in opdracht van RIZA. De lijst met literatuur die hiervoor gebruikt is is te vinden in rapport #2.
Naast bovenstaande relaties zijn er ook dosis-effectrelaties beschikbaar uit het model Macromij. Dit model bevat naast ondergedoken waterplanten ook drijvende waterplanten.
Het Percentage licht dat de bodem bereikt, kan berekend worden via %Surface Irradiance=exp(-k*H) k = licht extinctie, H= diepte
Onzekerheid en validatie
Deze dosis-effect relaties zijn gevalideerd voor het IJsselmeergebied en het Friese boezemmeer De Leijen, zie referentie #2.
Toepasbaarheid
Deze dosis-effect relaties zijn toepasbaar op zoete wateren in Nederland.
Voorbeeld project
Volkerak-Zoommeer Habitat analyse (#1) en het IJsselmeergebied en het Friese boezemmeer De Leijenreferentie (#2).
Referenties
1 Haasnoot, M. en Van de Wolfshaar, K.E.. Habitat analyse in het kader van de Planstudie/MER voor Krammer, Volkerak en Zoommeer. WL report Q4015. 2006 (Download rapport van pagina met toepassingen)
2 Penning, W.E., Haasnoot, M., Kuijper, M. en Van Buren, R. Rekenregels voor macrofyten in meren ten
behoeve van de KRW. WL | Delft Hydraulics rapport Q4058, Delft. 2006 (Download rapport van pagina met toepassingen)
