Home

Driedoornige Stekelbaars - Gasterosteus aculeatus

Algemeen

Habitat beschrijving

Algemeen voorkomen

De Driedoornige Stekelbaars (maximale lengte 10 cm) is een wijd verspreide vis, die voorkomt in de gematigde en subarctische delen van het noordelijk halfrond. Er zijn een drietal varianten te onderscheiden; vissen die hun hele leven in brak of zout water leven, een anadrome variant en vissen die hun hele leven in zoet water doorbrengen. Het gewicht van de anadrome variant is relatief hoger dan de in het zoet water levende vis en kan zich tegen een stroomsnelheid van 30 cm/s verplaatsen #1.

Stekelbaarzen leven in scholen en voeden zich met wormen, insecten en visbroed. De Stekelbaars zelf is een belangrijke voedselorganisme voor een aantal vogelsoorten, waaronder de Fuut, Zaagbek en de Brilduiker. Als hij voorkomt, is de Stekelbaars vaak zeer veelvuldig aanwezig, zodat het zelfs andere soorten vis verdringt. Toch heeft het door verkeerd beheer van beken en slechte waterkwaliteit in Nederland een moeilijke periode gekend #1.

Voedselhabitat en strategie

De Driedoornige Stekelbaars is een zichtjager op o.a. watervlooien, amfibieën-, muggen en vissenlarven. Bij gevaar steekt deze vis de drie stekels op zijn rug op om predatoren af te schrikken #2.

Reproductie en migratie

De Stekelbaar is een kortlevende soort die zich vanaf het tweede jaar voortplant. Om aan de paai deel te nemen trekt de anadrome variant van februari tot mei het zoete water op. De terugtrek vindt plaats in juli #1.

Het mannetje krijgt in het voortplantingsseizoen (maart-juli) een rode keel en buik en een blauwe iris. In het begin van de paaitijd wordt door het mannetje een nest gebouwd. Ook verdedigt hij zijn territorium. Na een paarritueel deponeert het vrouwtje haar eieren in het nest. Het mannetje bevrucht ze en zorgt voor het broedsel. Buiten de paaitijd zijn Driedoornige Stekelbaarzen zilverkleurig #2.

Voor een geslaagde paai is de vis afhankelijk van water met afwisselend begroeiing en open stukken. De stekelbaars komt in vrijwel alle watertypen voor mits begroeiing aanwezig is. In stromende wateren is het belangrijk dat er uitwijkmogelijkheden zijn naar rustiger water #1.

Dosis-effect relaties

diepte winter (m)	HGI
0	0
0.01	0
0.05	1
1	1

Referentie: #1

Onzekerheid en validatie

 De dosis-effect relaties zijn niet gevalideerd.

Toepasbaarheid

De reponse functies zijn toepasbaar voor het Veerse Meer #1

Voorbeeld project

Er is op dit moment geen voorbeeld project aanwezig.

Referenties

1 Wijsman, J. Onderzoek naar de toekomstige waterkwaliteit en ecologie van het Veerse Meer. Studie naar het effect van het doorlaatmiddel en aanvullende maatregelen. Deel 2: Opzet en verificatie van de Habitat Evaluatie Procedure. WL|Delft Hydraulics. november 2002
2 www.ravon.nl (Driedoornige Stekelbaars) 26-11-2012