You are viewing an old version of this page. View the current version.
Compare with Current
View Page History
« Previous
Version 9
Next »
Op deze pagina is alle informatie over de alternatieve huishoudelijke watervoorziening weergegeven.
Hierbij worden de volgende twee alternatieve bronnen behandeld:
☂ Regenwater
⊚ Grijs water
Technisch en Milieu |
|---|
Hoeveelheid water ~ ~ ~ | - Het afkoppelen van toiletten en wasmachines van het drinkwater levert een besparing van gemiddeld 48.7 liter per persoon per dag en 38.7 m3 per huishouden per jaar (Vewin, 2017). Dit is ongeveer 40% van het huishoudelijke watergebruik.
- Ook bij bepaalde bedrijven (grote kantoren) zou een substantieel deel van de watervraag hiermee bespaard kunnen worden.
- Er zijn twee voor de hand liggende bronnen om huishoudens van 'huishoudwater' (voor toilet en wasmachine) te voorzien: neerslagwater (dat op het dak valt) en grijswater (al het huishoudelijk afvalwater behalve toiletwater).
|
|---|
| Beschikbaarheid over de tijd | - ☂ Het aanbod van neerslag is op woningen met een gemiddeld dakoppervlak onvoldoende om huishoudens van voldoende huishoudwater te voorzien. Bovendien is regenwater tijdens droge perioden niet beschikbaar. Ook zou een grote buffertank nodig moeten zijn om voldoende water beschikbaar te hebben op de piekuren van de dag.
- ⊚ Grijs huishoudelijk afvalwater is wel voldoende beschikbaar in de tijd. Ook hiervoor is een buffervat nodig om het tijdsverschil tussen aanbod en vraag te overbruggen.
|
|---|
| Geografische schaal | - ☂ Regenwater kan lokaal gewonnen worden vanaf verharde oppervlakken, zoals daken en eventueel ook straten.
- ⊚ Grijs restwater wordt gewonnen bij de huishoudens zelf.
|
|---|
| Mate van ontwikkeling | - ☂ In België wordt regenwater gebruikt dat opgevangen wordt vanaf daken. In West Vlaanderen is het verplicht dat bij nieuwbouw en bij grote verbouwingen regenwater wordt opgevangen en dat minstens één wc wordt doorgespoeld met dit regenwater. In België zijn de daken groter dan in Nederland, waardoor in België meer water per huishouden gewonnen kan worden dan in Nederland. In België hebben incidenten plaatsgevonden waarbij het drinkwater besmet is geraakt doordat bewoners een aansluitingen hebben gemaakt tussen het buffervat en de (drinkwater)kraan.
- ⊚ Proeven met 'huishoudwater' uit jaren '90 waren niet succesvol, onder andere wegens gezondheidsrisico's (verwisseling drinkwater en huishoudwatersysteem) (H2O, 1999).
- In nieuwbouwwijken kunnen veranderingen snel plaatsvinden. Bij oudere wijken duurt dat vrij lang.
- Er zijn momenteel verschillende methoden op de markt en in ontwikkeling om regenwater en grijs water te zuiveren tot huishoudwater (H2O 2019, Hydraloop). Er zijn overigens ook systemen die claimen uit regenwater drinkwater te maken, hierbij moet echter rekening gehouden worden dat hier geen sprake is van kwaliteitsbewaking en -monitoring, waardoor deze kwaliteit niet gegarandeerd kan worden.
|
|---|
| Energiegebruik | |
|---|
| Impact op omgeving | - ☂ Het gebruik van neerslag kan zorgen voor verminderde infiltratie van neerslag in de bodem in wijken waar het neerslagwater anders via een gescheiden rioleringssysteem geïnfiltreerd zou worden.
- Minder restwater zou kunnen betekenen dat het rioolwater meer ingedikt wordt. Bij veel gebruik zou aangepaste riolering wellicht nodig zijn.
|
|---|
Robuustheid ◕ = kwantiteit ⍟ = kwaliteit | - ☂ ◕ Regenwater is matig robuust in kwantiteit. In Nederland regent het regelmatig en ook goed verspreid over het jaar, maar droge perioden zijn geen uitzondering. Tijdens een droge zomer zoals 2018 zou gebruik van regenwater niet mogelijk zijn. In de toekomst zullen droge periodes waarschijnlijk vaker voorkomen als gevolg van klimaatverandering.
- ☂ ⍟ De kwaliteit van regenwater is niet slecht, maar het is niet van geen drinkwaterkwaliteit. Het kan allerlei stoffen bevatten die in de lucht of op het oppervlak (dak of weg) aanwezig zijn. Het kan helpen om het eerste regenwater aan het begin van de bui niet te gebruiken; dit water bevat namelijk veel stoffen die wegspoelen van wegen/daken. De kwaliteitseisen voor wasmachinewater en toiletwater zijn echter niet hoog, waardoor beperkte concentraties mogelijk geen probleem zijn.
- ⊚ ◕ Grijs water is in voldoende hoeveelheid beschikbaar tijdens het hele jaar. Het watergebruik waarvoor drinkwater gebruikt wordt (consumptie, douchen, vaatwasser) is namelijk hoger dan het verbruik van huishoudwater (toilet en wasmachine) (Vewin, 2017).
- ⊚ ⍟ Grijs water moet gezuiverd worden om het in het huishouden te kunnen gebruiken. Verschillende kleinschalige zuiveringstechnieken zijn de laatste jaren op de markt gekomen om huishoudwater te zuiveren voor hergebruik of om zelfs drinkwater te maken. Hoewel robuustheid vaak geclaimd wordt, is er geen sprake van monitoring die de kwaliteit kan garanderen.
|
|---|
| Zuiveringsslag | - Er zijn geen grote zuiveringsslagen nodig om regenwater en grijs water te hergebruiken (H2O 2017, H2O 2018).
|
|---|
| Reststromen | - ☂ ⊚ Aanvullende reststromen bij het opwerken van grijs water of regenwater kunnen met het (niet op te werken) huishoudelijk afvalwater worden afgevoerd naar het riool.
- ⊚ Bij het hergebruik van huishoudelijk afvalwater neemt de hoeveelheid rioolwater af, waardoor de vuillast in dit rioolwater stijgt.
|
|---|
| Ruimtebeslag | - ⊚ Afhankelijk van het type zuivering kan per huishouden of per wijk worden gezuiverd. Opschaling heeft als voordeel dat zuivering efficiënter en goedkoper kan plaatsvinden, maar als nadeel dat extra leidingwerk vereist is. Op grotere schaal is tevens meer controle op kwaliteit mogelijk, denk aan systemen per straat of wijk, maar ook aan goed onderhouden systemen in kantoorgebouwen en grote bedrijven.
- Per huishouden is een bufferlocatie nodig.
|
|---|
Implementatie |
|---|
| Juridisch | - Op dit moment is het in Nederland verplicht dat huishoudens aangesloten zijn op het drinkwater. De aansluitplicht verschilt wel tussen gemeenten. Met de nieuwe omgevingswet gaat die verplichting eruit en zijn er juridisch gezien geen belemmeringen om regenwater/grijs water te gebruiken voor een deel van het huishouden.
- De drinkwaterbedrijven hebben momenteel een monopoly op het leveren van drinkwater.
|
|---|
Financieel € € € | - Er moet een dubbele infrastructuur van (drink)waterbuizen aan worden gelegd en water dat wordt opgeslagen in kelders moet weer omhoog worden gepompt. Daardoor zullen de implementatiekosten erg hoog zijn.
- De aanleg van nieuwe insfrastructuur lijkt logisch tijdens de vervanging van de riolering, die elke 50 jaar vervangen moet worden.
|
|---|
Bestuurlijk | - Hierbij moet ervoor gezorgd worden dat bewoners niet zelf met het grijze water of regenwater gaan spelen.
- Daarnaast zijn extra regels in het bouwbesluit nodig bij de bouw van huizen.
- Het kost veel investeringsgeld om de infrastructuur aan te leggen. Daarom is het van belang om consequent beleid te hebben over lange tijd en rekening te houden met de andere nutsvoorzieningen.. In Brainport Smart District in Helmond wordt hier al naar gekeken. Deze wijk zit nu in de ontwerpfase.
- Realisatie van een tweede infrastructuur in bestaande bouw is gecompliceerd, daarom kan een tweede infrastructuur beter in nieuwbouwprojecten meegenomen worden. Dit vereist wel een aanpassing bouwbestel/bestemmingsplan/omgevings-wet/-visie. Een andere mogelijkheid is het sluiten van convenanten met bedrijven(terreinen) en projectontwikkelaars.
- Naast de provincie zijn ook gemeenten betrokken bij het realiseren van alternatieve huishoudelijke bronnen.
|
|---|
Organisatorisch | - Organisatorisch is de implementatie vrij lastig. Er is een tweede infrastructuur van waterleidingen nodig, er is een opslagmogelijkheid nodig en er is een zuivering nodig.
- De zuivering kan het beste op één plek in een wijk gebeuren.
☂ Bij hergebruik van regenwater zijn er wisselende hoeveelheden drinkwater nodig per huishouden omdat er niet altijd voldoende neerslag aanwezig is. Daarnaast zijn er twee piekmomenten op de dag ('s ochtends en 's avonds) waarop de watervraag extra hoog is. Dit zorgt voor problemen bij het ontwerpen van de drinkwaterleidingen. Grote leidingen zijn nodig in periodes dat veel drinkwater wordt gebruikt, terwijl deze leidingen te groot zijn om drinkwater te vervoeren in tijden dat minder drinkwater nodig is omdat meer regenwater wordt gebruikt.
Men verwacht dat een systeem van ‘duurzaamheidspunten’ minder op zal leveren dan het stellen van eisen (vergelijkbaar met vroegere watertoets) voor nieuwbouw en grote verbouwingen. - Bij implementatie kunnen de volgende stappen genomen worden:
- Kansrijke locaties kiezen
- Partijen bij elkaar brengen die nutsvoorzieningen moeten aanleggen.
- In kaart brengen bij welke groepen de baten liggen.
|
|---|
| Voorbeelden huidige implementatie | - ☂ Het gebouw van Waterschap Zuiderzeeland gebruikt al regenwater.
- ☂ In Oosterwold (Almere) is geen gedetailleerd uitbreidingsplan voor nieuwe woningen, maar een eenvoudige set van regels. Regenwater wordt hier opgevangen in ondergrondse tanks.
|
|---|
Maatschappelijk |
|---|
Maatschappelijke kosten/baten € = kosten ✓ = baten | - ✓ minder kraanwater nodig
- ✓ ⊚ hergebruik grijs water
- ✓ ⊚ Door de vermindering van huishoudelijk afvalwater kan het riool een hogere piekneerslag aan.
- € Mensen kunnen ziek worden bij gebruik verkeerde kraan.
|
|---|
Concurrentie met andere functies | - ☂ Regenwater zorgt er ook voor dat grondwaterstanden op peil blijven. Bij afvang van teveel regenwater kan de grondwaterstand zakken.
|
|---|
Perceptie gebruiker | - ☂ Over het algemeen is de perceptie positief: regenwater wordt gezien als veilige bron bij het hergebruik van water.
- ⊚ Ook het hergebruik van grijs water spreekt tot de verbeelding van de gebruiker. Alleen de kleur van het water zal wel een drempel zijn voor de consument.
|
|---|
Koppelkansen | - ☂ Voor het hergebruik van regenwater is een grote buffer nodig waar neerslag tijdelijk in opgeslagen kan worden. Ook bij het klimaat-proof maken van een riolering is een buffer nodig om piekneerslag op te vangen. Deze buffer kan dus gebruikt worden voor beide doelen.
|
|---|
Risico's | - Het is een risico om niet-drinkwater in huis te hebben bij kinderen of hobbyklussers. Dit bleek ook uit de pilot in Leidsche Rijn, waarbij grijs water (huishoudwater) werd hergebruikt voor een deel van de huishoudelijke functies. Hierbij waren hobbyklussers zelf aan het knutselen met de leidingen, waardoor ze huishoudwater binnenkregen (Volkskrant, 2003).
- Daarnaast zorgt het inademen van verneveld grijs water of regenwater (bijvoorbeeld bij het doorspoelen van de wc of het besproeien van de tuin) voor een potentieel besmettingsgevaar van ziekten.
|
|---|
