Voor de uniforme aanpak is de Kunstwerkroute opgesteld. De route beschrijft het geheel aan stappen die gedurende de levenscyclus van een waterkerend kunstwerk worden doorlopen.
De opgestelde route onderscheidt de volgende drie stappen:
- Zorgplicht
- Initiatie
- (HWBP-) Project
De beheerder van een waterkerend kunstwerk heeft de zorgplicht om de primaire waterkering en daarin gelegen waterkerende kunstwerken in stand te houden door middel van een meerjaren onderhouds-en inspectieplanning. Hierbij behoort ook het toetsen van het kunstwerk aan de in de Omgevingswet vastgelegde veiligheidsnorm. Wanneer het waterkerend kunstwerk niet meer voldoet aan de norm of niet meer dreigt te voldoen aan de norm zal de versterking of het onerhoud worden opgepakt binnen de initiatie. Op basis van een ingangstoets wordt vervolgens bepaald of het waterkerend kunstwerk in aanmerking komt voor subsidie en daarmee een HWBP-project wordt. Nadat de versterking, het onderhoud of de vervanging is gerealiseerd en het kunstwerk weer voldoet aan de norm, zullen de prestaties van het waterkerend kunstwerk gewaarborgd worden binnen de zorgplicht. De kunstwerkroute is zodoende een cyclisch proces gedurende de levensduur van een waterkerend kunstwerk.
Binnen Samenwerken aan Kunstwerken wordt kennis en ervaring uit de praktijk opgehaald om de stappen en mogelijke uitdagingen inzichtelijk te maken en van te leren. Gedurende de periode 2021-2025 worden gesprekken gevoerd en interviews afgelegd met de betrokkenen bij (net) afgeronde projecten, kennisprogramma's en lopende projecten.
Deze kennis en ervaringen zijn opgenomen in de volgende rapportages:
- Rapport Aandachtspunten Kunstwerkroute
- Rapport Geleerde lessen uit de interviews (n.n.b.)
- Rapport Stappenplan Kunstwerkroute (n.n.b.)
- Rapport Van Beoordeling naar Scopte (n.n.b.)
- Rapport Bruikbaarheid veiligheidsrendementmethode (n.n.b.)
PUBLICATIES
Rapport Aandachtspunten Kunstwerkroute
In opdracht van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) is door Infram Hydren het rapport Aandachtspunten Kunstwerkroute opgesteld (uitgave: december 2021).
Dit rapport beschijft de kunstwerkroute en de aandachtspunten en eventuele 'showstoppers' welke ertoe kunnen leiden dat het oppakken van de versterking, het onderhoud en/of de vervanging van een waterkerend kunstwerk (langer) op zich laat wachten (dan verwacht). Deze aandachtspunten zijn voortgekomen uit gesprekken met representatieve vertegenwoordiging van keringbeheerders.
De aandachtspunten zijn vertaald naar een zestal kritische succesfactoren (KSF's) die bepalen of een stap succesvol kan worden doorlopen:
- mensen,
- organisatie,
- instrumenten,
- governance,
- regelgeving en
- discours.
Uit de gesprekken en eerdere analyses zijn de volgende oorzaken welke leiden tot mogelijke vertraging of uitstel van de versterking van een kunstwerk naar voren gekomen:
- Gebrek aan informatie over het waterkerend kunstwerk kan leiden tot discussie over het oordeel van een waterkerend kunstwerk en de noodzaak om te versterken.
- Waterkerende kunstwerken kunnen als complexe opgaves gezien worden binnen een dijkversterkingsproject wat kan leiden tot uitstel van versterking.
- Onduidelijkheid over of hetgeen onderhoud, vervanging of versterking betreft kan leiden tot vertraging in het proces.
- Gebrek aan interne en/of externe capaciteit.
Het advies is om in de tweede fase na te gaan welke handvatten geboden kunnen worden voor het omgaan met onzekerheden. De gesprekken hebben duidelijk gemaakt dat een solide veiligheidsoordeel ontbreekt, maar wel van belang is om vertraging of uitstel van een versterking door onenigheid over de noodzaak en urgentie te voorkomen.
