Terug naar hoofdpagina Macrostabiliteit

Deze pagina geeft een overzicht van de ontwikkelde kennis ten aanzien van de methode Actuele Sterkte voor macrostabiliteit. De ontwikkelingen hebben voornamelijk plaatsgevonden binnen de Innovatieversneller (DIV), de POV-M, WBI/BOI (Rijkswaterstaat), en HWBP dijkversterkingsprojecten.


Inleiding

Actuele Sterkte (afgekort tot AS) is een werkwijze om het veiligheidsoordeel voor macrostabiliteit nauwkeuriger te bepalen, wanneer de indruk bestaat dat de sterkte met betrekking tot macrostabiliteit niet voldoende aansluit op de realiteit en ervaringen. De AS-aanpak bestaat uit een aantal stappen. Bij elke AS-stap kom je dichter bij een scherpere dijk beoordeling, namelijk:

  • Stap 0: inschatting kansrijkheid.
  • Stap 1: detaillering van de schematisering en uitgangspunten her-beschouwen, betere kennis en begrip krijgen van grondmodel en parameters.
  • Stap 2: faalkansen worden expliciet berekend, in plaats van geschat op basis van een veiligheidsfactor. Het conservatisme dat inherent is aan een semi-probabilistische aanpak wordt dus vermeden.
  • Stap 3: aanscherping van het veiligheidsbeeld door rekening te houden met in het verleden overleefde belastingcondities, waardoor we leren dat bepaalde combinaties van parameters niet voor kunnen komen. Dit kan ook worden gezien als een proefbelasting die de dijk heeft doorstaan.



Publicaties

In onderstaande publicatie(s) is de kennis opgenomen waarvan gesteld kan worden dat die breed in Nederland geaccepteerd is en waarop DIV een advies heeft ontvangen van ENW.


POVM Publicatie Actuele Sterkte (PPA), 2020

Onder de noemer 'Actuele Sterkte' is binnen de POVM een succesvolle aanpak ontwikkeld voor het scherper beoordelen van macrostabiliteit. Na een eerst uit te voeren kansenscan (Actuele Sterkte stap 0) wordt de voornaamste winst doorgaans geboekt via een betere schematisering (Actuele Sterkte stap 1) en een eventueel aanvullend nog uit te voeren directe faalkansbepaling.

Deze PPA vat de stapsgewijze aanpak samen, geeft inzicht in de effecten op projecten (winstkans versus projectinpassing), illustreert de aanpak en effecten met praktijkvoorbeelden en geeft ten slotte aanbevelingen voor doorontwikkeling.

Deze POVM publicatie gaat vergezeld van een positief ENW advies over de toepasbaarheid.

Handreiking Faalkansanalyse Macrostabiliteit (HRFA), 2023

De voorliggende Handreiking faalkansanalyse macrostabiliteit bevat theoretische achtergronden en praktische aanbevelingen voor het uitvoeren van faalkansanalyses voor het faalmechanisme macro-instabiliteit bij dijken (Actuele Sterkte stap 2).  De handreiking omvat de volgende elementen: theorie van faalkansanalyse-principes, het stappenplan voor het uitvoeren van een faalkansanalyse, de schematisering van onzekerheden in termen van kansen, en handvatten voor het verifiëren, controleren, en duiden van de uitkomsten.  Er zijn hands-on praktijkvoorbeelden en tutorials opgenomen.  Uiteindelijk illustreert een praktisch voorbeeld alle te doorlopen stappen.  

Handreiking Faalkans Updating (HRFU), 2023

Deze versie 4 van de handreiking Faalkans Updating (FU) heeft als doel de gebruiker te ondersteunen in het maken van faalkans updating analyses, ook wel bewezen sterkte analyses genoemd (Actuele Sterkte stap 3).  Deze handreiking bevat informatie, theoretische achtergronden en praktische aanbevelingen voor het uitvoeren van probabilistische analyses voor het bijstellen van de faalkansen (in het Engels: reliability updating) voor binnenwaartse macrostabiliteit van dijken, op basis van overleefde belastingcondities. 


Vragen & Antwoorden

Hierna volgt een lijst met vragen die vanuit projecten gesteld en door DIV beantwoord zijn. De vragen zijn door experts beantwoord, waarbij kwaliteitsborging door het strategieteam van DIV heeft plaatsgevonden.

Zit je vraag er nog niet bij? Stel deze dan aan div@wsrl.nl.

Gebruik de zoekfunctie in je browser om specifieke termen op deze pagina te vinden.


Achtergronddocumenten

Totstandkoming

Onderstaande achtergronddocumenten zijn opgesteld door verschillende partijen. De inhoud is gebaseerd op de bij deze partijen beschikbare inzichten tijdens totstandkoming.

In vergelijking tot de direct bruikbare DIV en POVM publicaties en de daarop aansluitende actuele kennisdocumenten is de aanvullende ontsluiting van het DIV/POVM archief bedoeld om:

  1. blijvend inzicht te geven in de achtergronden die  hebben geleid tot de uiteindelijke aanwijzingen en keuzes in de DIV/POVM publicaties;
  2. door te kunnen bouwen op alle verder binnen de looptijd van de DIV/POVM vastgelegde kennis en ervaringen, voor zover bruikbaar en actueel naar oordeel van de gebruiker.


Verbeteren toepassing Actuele Sterkte (2025) - Samenvatting gebruikers-interviews over toepassing en doorwerking van recente kennisontwikkelingen rondom het thema Actuele Sterkte en dijkstabiliteit

Vanuit De Innovatieversneller (DIV) zijn interviews gehouden om de toepassing en doorwerking van recente kennisontwikkelingen rondom Actuele Sterkte in het HWBP te versnellen. De kernvragen daarbij waren: is de kennis van Actuele sterkte bekend, wordt deze toegepast, en tegen welke knelpunten lopen organisaties aan bij implementatie?


De belangrijkste uitkomsten uit de interviews zijn:

  • De meeste geïnterviewde professionals hebben zich gemeld via de LinkedIn-post van DIV. Dit leverde meer reacties van ingenieursbureaus op dan van waterschappen. Uiteindelijk is met 12 professionals van 7 verschillende organisaties (WSHD, HDSR, Fugro, Haskoning, RPS, WiBo, WSP) gesproken.
  • Alle geïnterviewden kenden Actuele Sterkte en hebben een onderdeel ervan toegepast, maar iedereen kan volledig op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen. Kennis en Innovatie cafés zijn een populaire manier om op de hoogte te blijven. De DIV Actuele Sterkte wiki is de plaats waar de actuele kennis verzameld word.
  • Uit de interviews blijkt een sterke behoefte aan voorbeelden van ‘best practices’ en uitwisseling van kennis en ervaring met andere organisaties, omdat de ervaring op het gebied van Actuele Sterkte binnen de eigen organisatie vaak niet breed is.
  • De huidige kennisdocumenten en handreikingen worden niet altijd volledig gelezen of toegepast en er is voorkeur voor praktischere ondersteuning.


Op basis van de gesprekken zijn de belangrijkste aanbevelingen:

  • Richt de ontwikkeling van Actuele Sterkte vooral op de implementatie in de praktijk
  • Zet in op een actieve gebruikersgroep en kennisdeling via ‘community building’.
  • Verzamel voorbeelddocumenten en creëer nieuwe documenten zoals ‘cheat-sheets’ e.d. en deel deze op een centrale plek.
  • Organiseer een laagdrempelige ‘helpdesk’ of ‘coaching’-functie rondom Actuele Sterkte, zodat kennisdeling tussen professionals van verschillende organisaties (waterschappen, ingenieursbureaus) wordt gefaciliteerd en daarmee draagvlak voor een gezamenlijke aanpak ontstaat. Verschillende werkvormen zijn denkbaar: samenwerkdagen, hackatons, cursussen, etc.
  • DIV kan in de community een duidelijkere rol spelen als gids bij het stimuleren van toepassing van Actuele Sterkte, en als autoriteit bij het vaststellen van uitgangspunten, strategie en keuzes voorafgaand aan probabilistische berekeningen. Deltares kan DIV hierbij ondersteunen.


Toepassingen in HWBP dijkversterkingsprojecten


JaartalAfkortingDijkversterkingFaseActuele Sterkte ToepassingBetrokken waterschap/partijenLinks naar documenten
2015-2018MMDMarkermeerdijken

Faalkansanalyse (stap 2),

Faalkansupdating (stap 3)

HHNK, Deltares
2016-2018KIJKKrachtige IJsseldijken Krimpenerwaard

Detailleren schematisering (stap 1),

Faalkansanalyse (stap 2),

Faalkansupdating (stap 3).

HHSK, Deltares, Greenrivers, BWZ Ingenieurs.
2018NR Noordelijke Randmeerdijken

Detailleren schematisering (stap 1),

Faalkansanalyse (stap 2),


Vroeg scope onderzoek loont: 12 km dijkversterking terug naar 1 km
2018-2019ZwOlstZwolle-Olst



2018-2019
Hellevoetsluis

Faalkansanalyse (stap 2),

Faalkansupdating (stap 3).

WSHD, Deltares
2019TIWATiel-Waardenburg



2019GOWAGorinchem-Waardenburg



2019SAFEStreefkerk-Ameide-Fort Everdingen

Faalkansanalyse (stap 2),

vervolgmechanismen, STBU



2019NeBeNeder-Betuwe



2019-2020SLD: WAMSterke Lekdijk: Wijk bij Duurstede-AmerongenVoorkeursalternatiefFaalkansanalyse (stap 2)HDSR, Arcadis
2020SLD: SASSterke Lekdijk: Salmsteke SchoonhovenVoorkeursalternatiefFaalkansanalyse (stap 2)HDSR, Arcadis#1851854-v1-Eindoordeel versterkingsopgave verkenningsfase SaS_D1.0 (inc bijlage)
2021SLD: JAVSterke Lekdijk: Jaarsveld-VreeswijkVoorkeursalternatiefFaalkansanalyse (stap 2)HDSR, WSP

SLD: JAKSterke Lekdijk: Jaarsveld-KlaphekPlanuitwerkingFaalkansanalyse (stap 2)HDSR, WSP, Lekensemble

TUN_probana_JAK

Bijlage_5_Probabilistische stabiliteitsanalyses_JAK_Validatiefase


SLD: NIESterke Lekdijk: NieuwegeinPlanuitwerkingFaalkansanalyse (stap 2)HDSR








Overig

Dit rapport doet verslag van een verkennende studie naar de mogelijkheden voor faalkansbepaling in het geval van buitenwaartse macrostabiliteit. Er wordt zowel kwalitatief als kwantitatief inzicht gegeven in het complete faalpad voor buitenwaartse macrostabiliteit, de trein van gebeurtenissen vanaf de dagelijkse situatie, de initiërende gebeurtenissen (hydraulische belasting en neerslag), via een buitenwaartse afschuiving, de eerstvolgende belasting vóór herstel, vervolgmechansimen tot uiteindelijk een overstroming. De gepresenteerde complete kwantitatieve beschouwing heeft nog niet eerder plaatsgevonden.

Bij de uitwerking is onderscheid gemaakt tussen het bovenrivieren-, kust-, en merengebied. Voor elk van deze drie gebieden is een case kwantitatief uitgewerkt. Ruwweg bestaat de aanpak uit drie onderdelen: A) de bepaling van de kans op een buitenwaartse afschuiving, inclusief de belastingstatistiek, B) de kans op een hoogwater gedurende de hersteltijd en C) de kans op falen door een vervolgmechanisme tijdens het opeenvolgende hoogwater, inclusief reststerkte. In deze probabilistische berekeningen is de “reststerkte” na de initiële afschuiving dus expliciet meegenomen. Daarnaast is ook rekening gehouden met zaken als het aantal te verwachten afschuivingen en de consequentie daarvan op de hersteltijd.  Uit de drie cases volgt  een significant scherpere beoordeling dan volgens de WBI methode. De WBI methode is gebaseerd op een conservatieve schatting van de belasting, semi-probabilistische stabiliteitsanalyse en de kalibratierelatie van macrostabiliteit binnenwaarts. Onder meer door het meenemen van “reststerkte” kan de kans op een overstroming zeer sterk worden verkleind.

Dit rapport bouwt voort op de verkennende studie en beschrijft een stappenplan om een probabilistische faalpadanalyse voor buitenwaartse stabiliteit uit te voeren. Een inschatting van de overstromingskans wordt verkregen door achtereenvolgens te bepalen: de kans op een afschuiving; de kans op een volgende belastingsituatie voordat de schade hersteld;  de kans op een overstroming tijdens deze volgende belasting . De tijd tot herstel is de som van de ontdek-, respons- en hersteltijd en is daarom onder andere afhankelijk van het watersysteem en het aantal gelijktijdige afschuivingen. Er wordt ook ingegaan op het toe te passen materiaalmodel voor de schuifsterkte op basis van de aanwezige sonderingen en boringen. Een voorbeelduitwerking is gegeven voor het scenario van een val na hoogwater. In de voorbeelduitwerking is de ontwikkeling van de freatische lijn in de tijd expliciet berekend, inclusief de invloed die het onzekere tijdsafhankelijk verloop van de buitenwaterstand en de onzekere doorlatendheid daarop hebben. 


Software en Tools

  • No labels