Algemeen

Habitat beschrijving

Algemeen voorkomen

De Fuut is een talrijke broedvogel van met riet omzoomde meren, plassen en kanalen in Nederland. Ze broeden bij voorkeur aan open, stilstaand, zoet water, soms in losse kolonies. De laatste jaren ook in stadsvijvers en grachten. Ze zijn niet zeldzaam en broeden zelfs in de Amsterdamse stadsgrachten. Slechts weinig Europese vogels hebben een uitgebreider en fascinerender baltsvertoon dan de fuut. Paren zwemmen borst tegen borst met opgezette halsveren, strekken zich op het water uit (pinguïndans) en doen aan schijnpoetsen. Soms geven ze in deze gestrekte houding planten resten door aan elkaar of schudden met de kop. In het voorjaar zijn Futen erg luidruchtig. Het nest bestaat uit een eenvoudige hoop waterplanten en ligt verankerd. Wanneer een ouder het nest verlaat worden de eieren afgedekt met wat fijn plantaardig materiaal. De langwerpige, witachtige eieren (meestal een viertal), komen na drie a vier weken uit. De jongen zijn opvallend gestreept. Ze piepen schril als ze naar de ouders zwemmen om met insecten of vis te worden gevoederd. Na 10 weken zijn ze zelfstandig. Na de rui is het winterkleed van een halfwassen Fuut gelijk aan dat van de oudervogel#5.

Na het broedseizoen concentreren Futen zich op de grotere zoete of zoute wateren om te ruien. Vooral het IJsselmeer en in mindere mate het Deltagebied en de Waddenzee zijn belangrijke ruigebieden. Tijdens de rui verliezen Futen hun vliegvermogen waardoor ze extra gevoelig zijn voor verstoring. Overdag en midden in de nacht rusten ze dichtbij de oevers, terwijl ze in de vroege morgen en de namiddag op meer open water foerageren. Na de ruiperiode worden vooral het IJsselmeergebied, de grote rivieren en het Deltagebied gebruikt, terwijl de presentie op de hoge zandgronden laag is. Bij strenge vorst ligt het zwaartepunt van de verspreiding in het Deltagebied, langs de rivieren en langs de Noordzeekust. Voor het broedseizoen verzamelen Futen zich in grote groepen in de grote wateren #2.

Voedselhabitat en strategie

Het voedsel van de Fuut bestaat hoofdzakelijk uit vis en aquatische insecten, welke worden op gedoken #2. De fuut kan tot 4 meter diep duiken #1.

Reproductie en migratie

De fuut broed in Nederland in de buurt van meren, plassen en rustige riviergedeelten #1.

Leeftijd en mortaliteit

Dosis-effect relaties

Zie ook Algemeen - Vis-etende vogels en Algemeen - Broed en rust habitat (Water)vogels voor algemene rekenregels voor vogels. Door Sierdsema 1995 is open water als eerste sleutelfactor en vis als tweede sleutelfactor geformuleerd.#4

doorzicht(m)	HSI
0	0
0.3	0
0.8	1
> 0.8	1

Referentie: #3

diepte (m)	HSI
0.0	0
1.0	0
2.0	1
4	1
5	0

Referentie: #3, #1

zoutgehalte (gCl/L)	HSI
0	1
0.3	1
1.0	0

Referentie: #3

Algemeen Nest- en Voedselhabitat

Openheid (ha)	HSI
0	0
2	0
100	1
1000	1
>1000	0

Referentie: #4

Territorium (ha)	HSI
< 2ha	1
2	1
5	1
25	0
1000	0
>1000	0

Referentie: #4

Territorium (ha)	HSI
< 2ha	1
2	1
5	1
25	0
1000	0
>1000	0

Referentie: #4

Voedselrijkdom	HSI
voedselarm	0
matig voedselrijk	1
Voedselrijk	1

Referentie: #4

Nesthabitat

Ecotoop Nesthabitat	HSI
Open water	1
Rietvegetaties	0
Ruigten	0
Zandige, open ruigten en pioniervegetaties	0
Heide en stuifzand, veen, open duin	0
Grasland	0
Akkers	0
Struwelen	0
Bos	0
Bebouwd gebied	0
Open gebied	0

Referentie: #4

Nestplaats	HSI
Onder water	0
Wateroppervlak/waterkant	1
Bodem	0
Kruidlaag (10-50 cm)	0
Struiklaag	0
Lage struiklaag (0.5-2m)	0
Hoge struiklaag (2-6 m)	0
Stam (holten)	0
Kroon (>6 m)	0
Lucht	0
Riet	0
Gebouwen	0
Holten (vnl. in de bodem, boomstronken)	0

Referentie: #4

Voedselhabitat

Ecotoop Voedselhabitat	HSI
Open water	1
Rietvegetaties	0
Ruigten	0
Zandige, open ruigten en pioniervegetaties	0
Heide en stuifzand, veen, open duin	0
Grasland	0
Akkers	0
Struwelen	0
Bos	0
Bebouwd gebied	0
Open gebied	0

Referentie: #4

Voedselplaats	HSI
Onder water	1
Wateroppervlak/waterkant	0
Bodem	0
Kruidlaag (10-50 cm)	0
Struiklaag	0
Lage struiklaag (0.5-2m)	0
Hoge struiklaag (2-6 m)	0
Stam (holten)	0
Kroon (>6 m)	0
Lucht	0
Riet	0
Gebouwen	0
Holten (vnl. in de bodem, boomstronken)	0

Referentie: #4

Onzekerheid en validatie

Deze rekenregels zijn niet gevalideerd.

Toepassingsgebied

Meren, plassen en rivieren.

Voorbeeld project

Niet aanwezig

Referenties

1 http://www.soortenbank.nl/
2 http://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/
3 Duel, H. en Specken, B.. Habitatmodel Fuut: een model voor het bepalen van de kwaliteit van water- en moerasgebieden als broedhabitat voor de Fuut (Podiceps cristatus). TNO-BSA Werkdocument P 94-029. 1994
4 Sierdsema, H.Broedvogels en beheer. Staatsbosbeheer.SOVON.1995
5 Wijsman, J.|Onderzoek naar de toekomstige waterkwaliteit en ecologie van het Veerse Meer. Studie naar het effect van het doorlaatmiddel en aanvullende maatregelen. Deel 2: Opzet en verificatie van de Habitat Evaluatie Procedure. WL|Delft Hydraulics. november 2002