Ecological knowledge base

Bodemfauna-etende vogels

Algemeen

Algemene kenmerken

 

Naam soort(en)groep

Bodemfauna-etende vogels

Regio

Nederland

Watersysteem

zee, rivieren, meren, wetlands

Natuurparameter

Vogels

Factsheet opgemaakt door

K.E. van de Wolfshaar

Habitat beschrijving

Algemeen voorkomen

Steltlopers foerageren op wormen, schelpdieren en insecten op (droogvallende) slikken en zandplaten. Voorbeelden van doelsoorten die in het studiegebied voorkomen zijn de Strandplevier, Bontbekplevier en Scholekster. Een deel van de steltlopers foerageert ook in kwelders en graslanden (Grutto, Kluut). Grondeleenden, zoals de Tafeleend en Bergeend, foerageren op bodemdieren op een iets grotere diepte door met de poten de bodem los te trappelen. Kuifeenden en Brilduiker duiken naar grotere diepte naar schelpdieren zoals de Driehoeksmossel #1.

Voedselhabitat en strategie

Deze groep vogels zoek zijn eten op of in de bodem. Het betreft met name watervogels maar ook de terrestrische foeragerende vogels van de Vogelrichtlijn zijn meegenomen.

Reproductie en migratie

Onder deze vogels bevinden zich stand en trekvogels.

Dosis-effect relaties

Voor deze dosis-effect relaties zijn de bodemfauna-etende vogels in groepen onderverdeeld.

Stroomdiagram



h4. Algemene dosis-effect relaties

Indeling groepen

groep

soorten

Bodemfauna 0-0.2 m (incl. struweel, weide en grasland)

Snor, Blauwborst, Kiviet, Kemphaan, Grutto, Pijlstaart, Porseleinhoen, Wulp, Zwartkopmeeuw

Bodemfauna watervogels 0-0.2 m (slikken, kwelder)

Tureluur, Watersnip, Wulp, Kluut, Bontbekplevier, Zilverplevier, Goudplevier, Strandplevier, Groenpootruiter, Zwarte ruiter, Tureluur, Bonte strandloper, Steenloper, Drieteenstrandloper, Kanoet, Bergeend, Grutto, Rosse grutto, Krombekstrandloper, Dwergmeeuw, Grauwe gans, Lepelaar, Pijlstaart, Porseleinhoen, Slobeend

Bodemfauna watervogels 0.2-0.5 m

Bergeend, Kuifeend, Meerkoet, Brilduiker, Dodaars, Geoorde fuut, Lepelaar, Pijlstaart, Kuifduiker

Bodemfauna watervogels 0.5-1.0 m

Meerkoet, Brilduiker, Dodaars, Eidereend, Geoorde fuut, Tafeleend, Zwarte zee-eend

Bodemfauna watervogels 1.0 - 3.0 m

Meerkoet, Brilduiker, Eidereend, Topper, Kuifeend, Tafeleend, Geoorde fuut, Zwarte zee-eend, Kuifduiker

Bodemfauna watervogels > 3.0 m

Meerkoet, Brilduiker, Topper, Kuifeend, Tafeleend, Geoorde fuut, Zwarte zee-eend, Kuifduiker

Referentie: #2, #3

Waterhoogte ten op zichte van waterpeil

groep

minimum (m)

maximum (m)

HGI

Bodemfauna watervogels 0-0.2 m

0

0.2

1

Bodemfauna watervogels 0.2-0.5 m

0.2

0.5

1

Bodemfauna watervogels 0.5-1.0 m

0.5

1.0

1

Bodemfauna watervogels 1.0 - 3.0 m

1.0

3.0

1

Bodemfauna watervogels > 3.0 m

3.0

 

1

Referentie: #2, #3

Ecotopen

groep

Ecotopen

HGI

Bodemfauna niet specifiek watervogels

grasland, bos, struweel

1

Bodemfauna watervogels

slikken, kwelders, zandplaat

1

Referentie: #1

Dosis-effect relaties extra voor grondel- en duikeenden

Indeling groepen


groep

soorten

grondelende eenden

Bergeend, Dodaars, Meerkoet

duikende eenden

Kuifeend, Tafeleend, Brilduiker, Meerkoet, Topper

Schelpdiereters


groep

criterium: HSI Driehoeksmosselen

HGI

grondelende eenden

0.7 - 1

1

duikende eenden

0.7 - 1

1

Referentie: #1, in deze studie is specifiek de HSI voor de Driehoeksmossel gebruikt.

Onzekerheid en validatie

#1: Er zijn geen gegevens beschikbaar over voedsel-, broed- en rustlocaties van vogels in het Volkerak-Zoommeer. De dosis-effect relaties zijn gebaseerd op expert judgement van RIZA #3.

Toepasbaarheid

Deze dosis-effect relaties zijn van toepassing in Nederland. Deze relaties geven een geschiktheid in het algemeen voor bodemfauna-etende vogels en niet voor specifieke soorten per se. Voor specifieke soorten zijn eventueel additionele dosis-effect relaties nodig.

Voorbeeld project

#1: Volkerak-Zoommeer

Referenties

1 Haasnoot, M. en K.E. van de Wolfshaar (ed). Habitat analyse in het kader van de Planstudie/MER voor Krammer, Volkerak en Zoommeer. WL report Q4015. 2006
2 Memo Platteeuw, M. en Noorhuis, R. RIZA 2005
3 Haasnoot, M., Kranenbarg, J. en van Buren, R.. Seizoensgebonden peilen in het IJsselmeergebied. WL report Q3889. 2005