Het schetsplan Waterlely is een denkrichting, waarmee vele doelen gediend kunnen worden. Voorbeelden daarvan zijn het vergroten van de tijdelijke waterberging bij extreem hoge rivierafvoer, het verbreden van natuurwaarden en belevingswaarden in het huidige IJsselmeergebied, het winnen van duurzame energie uit getijden, het voorkomen van plotselinge en massale zoetwaterlozing op de zoute Waddenzee, het creëren van nieuwe mogelijkheden voor mossel-, vis- en wiergroei en het verbeteren van de condities voor waterrecreatie in het IJsselmeer.
Het plan Waterlely bouwt voort op de verdiensten van de Zuiderzeewerken. Het plan combineert een brak binnenmeer aan de Afsluitdijk (met een oppervlak van grofweg 200 km2), met een getijdencentrale in de Afsluitdijk. Water stroomt het Lelymeer in en uit via de getijcentrale dat in noodgevallen ook als pompgemaal kan dienen. Tevens is eenzijdige instroming van zoet water onder vrij verval mogelijk via de sluis in het zuiden. Onder extreme omstandigheden (rivierafvoer, stormen) fungeert het tussenbekken als 'stootkussen'. In verschillende uitwerkingen kunnen verschillende maatschappelijke belangen worden nagestreefd.
