Voor de ontwikkeling van het IJmond gebied bij IJmuiden is een nieuw landschapsontwerp nodig dat voortbouwt op bestaande toekomstplannen.
Het gebied rond IJmuiden is ooit een duinlandschap geweest. Je vindt er nu verschillende interessante elementen: a) een oud forteiland in de havenmonding, b) een groot sluizencomplex tussen de Noordzee en het Noordzeekanaal met scheepvaart richting Amsterdam, c) een groot industriecomplex met hoogovens van Corus aan de noordzijde van het kanaal en aan de zuidzijde duingebied Kennemerduinen met een meer en bunkers uit de Tweede Wereldoorlog.
Er zijn al veel plannen: voor hergebruik van het vele zand dat vrijkomt bij het op diepte houden van de vaargeul naar IJmond (1.4 miljoen kuub per jaar), het gebruik van de restwarmte van de hoogovens, de herontwikkeling van de wijk Rivierenbuurt en de uitbreiding van de sluizen tot 's werelds grootste sluizencomplex.
'Generating Dune Scapes' combineert deze elementen en plannen en komt met drie voorstellen voor toekomstontwikkelingen, namelijk een winterbadplaats met hot spring, een beschermd vogelnatuurgebied en een nieuwe duinwoonwijk.
Hot Spring:
Het Kennemermeer wordt een stomend mineraalbad, opgewarmd door de industriële restwarmte van de hoogovens. Het meer wordt verder uitgegraven, zodat de verzonken bunkers aan het water komen te liggen. De bezoekers zien op de achtergrond een apocalyptisch landschap van industriële installaties van de hoogovens en zware Hollandse luchten. In de bunkers zijn eveneens kuurbaden, met een panoramisch uitzicht op zee. Zo ontwikkelt het gebied zich tot een winterbadplaats, met een spectaculaire entree: via een roltrap bestijgen bezoekers een duin van 45 meter hoog. Onder de duinen komen parkeerplaatsen voor 8000 auto's.
Vogelnatuurgebied:
Op het grootste sluizencomplex komt een vogelnatuurgebied voor soorten die op de rode lijst voorkomen, zoals kleine sterns. Het zijn vier ovale broedterreinen, gemaakt van de 3 miljoen kuub zand dat vrijkomt bij de aanleg van de nieuwe sluis. Zo ontstaat een paradoxaal landschap van zwermen vogels en voorbijgaande supertankers en cruiseschepen. De grootste vijand van de vogels, de vos, durft niet op dit sluizencomplex te komen.
Sand Wall District:
Om het leefklimaat in IJmuiden te verrijken wordt het duinlandschap hersteld. Het zand uit de vaargeul zal dienen voor een grootschalig duinwoongebied Sand Wall District (2006-2020). De duinhuizen bestaan uit zandsteen dat uit het zand wordt gemaakt met behulp van de methode SmartSoils.
Een schnellboot bunker in de duinen wordt weer bloot gelegd en omgevormd tot station voor publiek en privaat transport over water, met verbindingen tussen dit winterresort en steden aan de Noordzee. De snelle bootverbinding naar Amsterdam vereist een snellift in het sluizencomplex.
Ronald Rietveld was met dit ontwerp winnaar van de Prix de Rome Architectuur 2006.
www.ronaldrietveld.nl
