Doel van de studie is het in beeld brengen van de mogelijkheden en onmogelijkheden van landaanwinning in de Noordzee als oplossing voor het ruimtegebrek in Nederland en voor een adequate en veilige zeewering. De verkenning vloeit voort uit een motie van CDA-parlementariër Joop Atsma, die de Tweede Kamer begin november 2007 heeft aangenomen.
Er wordt gedacht aan een polder met een omvang van 50.000 tot 100.000 hectare. Technisch kan het, Nederlandse aannemers bouwden al een schiereiland in Dubai in de vorm van een palm. Het CDA heeft becijferd dat de bouw van woningen, bedrijven en de aanleg van (spoor)wegen de komende jaren al ongeveer 90.000 hectare opslokt. Voor natuurontwikkeling, landbouw en recreatie komt daar nog ruim 200.000 hectare bovenop. De laatste jaren is bovendien de grondprijs met name in de Randstad sterk gestegen, waardoor een polder in de Noordzee mogelijk een betaalbare optie kan worden. Daarnaast kan een eiland helpen bij de kustverdediging van het vasteland.
Het Innovatieplatform denkt aan een experimenteereiland voor de water- en energiesector. Kustbouw-experts zijn sceptisch vanwege ondermeer de hoge kosten, de zeer hoge dijken die nodig zijn, de continue bemaling die nodig is, de slechte bereikbaarheid. In een ingetekende satellietfoto heeft het eiland de vorm van een tulp gekregen: een knipoog naar het logo van de Economische Voorlichtingsdienst.
Inmiddels heeft de Deltacommissie (september 2008) het idee van eilanden voor de kust vanuit het perspectief van waterveiligheid beschouwd en concludeert:
"Eilanden beperken de golfwerking en golfoploop en kunnen daarmee een licht positief effect voor de kustveiligheid hebben. In combinatie met diepe geulen en een uitgekiende ligging, kan de hoogte van stormvloeden in beperkte mate afnemen. Maar net als de bestaande kust moeten ook eilanden worden beschermd, zodat het onderhoud aan de primaire kustkeringen aanzienlijk toeneemt; langs die delen van de kust waar geen eilanden voor liggen, moet de veiligheid van de kust ook nog steeds op orde gehouden worden. De aanleg van eilanden of kunstriffen verstoort daarnaast het natuurlijk herstel van het oorspronkelijk profiel na een stormperiode. Niet uitgesloten mag worden dat eilanden zullen leiden tot vermindering van de stabiliteit van het kustprofiel en versterking van de kustachteruitgang. Deze aspecten leiden ertoe dat de commissie, voor wat betreft de waterveiligheid, kiest voor het principe van zandsuppleties voor de kust".
Wat betreft het scheppen van extra ruimte door kunstmatige eilanden merkt de Deltacommissie op:
"Een reden om eilanden aan te leggen, is meestal het scheppen van extra ruimte, bijvoorbeeld voor functies waarvoor op het vasteland moeilijk ruimte te vinden is, zoals milieubelastende of scheepvaartgebonden activiteiten als een vliegveld of energieopslag. Eilanden kunnen in principe ook voor land- en tuinbouw gebruikt worden en voor recreatieve doeleinden, natuurontwikkeling en wonen. 'Eilanden voor de kust' kunnen dus nieuwe mogelijkheden scheppen. Vanuit het oogpunt van kosteneffectiviteit biedt kustverbreding door zandsuppleties meer mogelijkheden voor recreatie, natuur en wonen (uitbreiding van de badplaatsen). Vandaar dat de commissie voor de maatschappelijke vraag rond extra ruimte voor natuur en recreatie kiest voor kustuitbreiding. Voor andere functies doet de commissie geen uitspraak".
