...

Section
Column width 80% Algemene kenmerken   Naam soort(en)groep Brilduiker - Bucephala clangula Regio Nederland, Europa Watersysteem Beken en meren, moeras, plassen, rivieren, zee Natuurparameter vogels HR nr A005 A067 Factsheet opgemaakt door K M.EP. van de Wolfshaar Weeber Column width 20% Foto: www.vogelwachtuden.nl

...

Algemeen voorkomen

De brilduiker is in Nederland een zeldzame broedvogel, maar is een vrij talrijk voorkomende wintergast (oktober-april). Buiten broedtijd trekt de Brilduiker vaak naar zout water. Bij vorst vertrekt hij vaak naar de Waddenzee en het Deltagebied #1.

De in Nederland en kan vooral in de winter in ons land gezien worden. Het zijn prachtige vogels; de mannetjes hebben een donkergroene kop met een witte vlek tussen oog en snavel. De vrouwtjes hebben een bruine kop, zonder zo'n karakteristieke 'bril'. Omdat beide geslachten een punthoofd hebben, zou 'Punthoofdeend' zou dan ook een betere naam zijn , omdat beide geslachten een punthoofd hebben#1 #2.

Voedselhabitat en strategie

De Brilduiker brilduiker is een duikeend die leeft van tastjager en foerageert op schelpdieren en kleine kreeftachtigen in en op de waterbodem. Buiten broedtijd trekt de Brilduiker vaak naar zout water. De Brilduiker is een vrij talrijk voorkomende wintergast in Nederland (oktober-april). Bij vorst vertrekt hij vaak naar de Waddenzee en het Deltagebied#2.

Voedselhabitat en strategie

In tegenstelling tot de Fuut, is de brilduiker een tastjager. De geschiktheid van een bepaald gebied als foerageerhabitat wordt dus niet beïnvloed door de helderheid van het water#2.

In het Veerse Meer arriveren de brilduikers in november en ze vertrekken weer infebruaru. Ze komen gelijkmatig verdeeld voor over het hele Veerse Meer, maar voornamelijk in de ondiepe delen (<1 meter diep). De mannetjes foerageren ook in de diepere delen#1.

De Brilduiker heeft de voorkeur om te foerageren in gebieden met een waterdiepte van 1 tot 5 meter. Ze foerageren niet in de ondiepe (<50 cm) gebiedenvan het Veerse Meer #1.

De Brilduiker is een macro-zobenthoseter macro-zoobenthoseter die leeft van schelpdieren en kleine kreeftachtigen (garnalen, vlokreeften) maar ook wormen, vis en insecten larven. Brilduikers foerageren overdag, waaraan ze dan ongeveer 70% van hun tijd besteden. Ze slikken hun prooi meestal onder water in #1.

De Brilduiker heeft de voorkeur om te foerageren in gebieden met een waterdiepte van 1 tot 5 meter. In het model voor het Veerse Meer is de geschiktheid van schelpdieren bepaald door de hoogste beschikbaarheid van de strandgaper, kokkel en brakwaterkokkel te gebruikenfoerageren ze niet in de ondiepe (<50 cm) gebieden #1.

Reproductie en migratie

In broedtijd bevindt de brilduiker zich op zoet water bij bosrijke omgeving in Scandinavië tot Duitsland (broedt in nestkasten en boomholten, vaak in de holen van de Zwarte Specht) in Scandinavië tot Duitsland #2.

Leeftijd en mortaliteit

Dosis-effect relaties

Zie ook Algemeen - Vis-etende vogels en Algemeen - Broed en rust habitat (Water)vogels voor algemene rekenregels voor vogels. Door Sierdsema 1995 is open water als eerste sleutelfactor en boomholten/nestkasten als tweede sleutelfactor geformuleerd#4.

Section
Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel doorzicht diepte winter (m) type line title Doorzicht dataOrientation vertical yLabel HSI doorzicht(m) HSI 0 0 1 0 2 1 4 1 6 0 Referentie: #3, #5 Column width 50% title Waterdiepte Chart dataDisplay true legend false xlabel diepte winter(m) type line title Waterdiepte dataOrientation vertical yLabel HSI diepte winter(m) HSI 0 0 0.0 5 0 1 .0 0 1 5 1 10 1 0 Referentie: #3, #1, #5
Section
Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel zoutgehalte (gCl/L) type line title Zoutgehalte schelpdieren (maximale HSI) dataOrientation vertical yLabeltitle HSI zoutgehalte (gCl/L) HSI 0 1 0.3 1 1.0 0 Referentie: #3 Column width 50%

Algemeen Nest- en Voedselhabitat

Voedselbeschikbaarheid type line
Section
Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel openheid (ha) type line title Openheid dataOrientation vertical yLabel HSI 0 openheid schelpdieren (hamaximale HSI) HSI 0 2 0 100 1 1000 1 >1000 0 Referentie: #4 Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel territorium (ha) type line title Territorium dataOrientation vertical yLabel HSI territorium (ha) HSI < 2ha 1 2 1 5 1 25 0 1000 0 >1000 0 Referentie: #4

Nesthabitat

Section
Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel Ecotoop type bar title ecotoop nesthabitat dataOrientation vertical yLabel HSI ecotoop nesthabitat HSI open water 1 Referentie: #4 Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel plaats type bar title Nestplaats dataOrientation vertical yLabel HSI nestplaats HSI wateroppervlak/waterkant 1 Referentie: #4

Voedselhabitat

Section
Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel ecotoop type bar title Ecotoop Voedselhabitat dataOrientation vertical yLabel HSI ecotoop voedselhabitat HSI open water 1 Referentie: #4 Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel plaats type bar title Voedselplaats dataOrientation vertical yLabel HSI voedselplaats HSI onder water 1 Referentie: #4

Section

Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel kleine vis (HSI) type line title Kleine vis dataOrientation vertical yLabel HSI kleine vis HSI HSI 0 0 1 1 Referentie: #5 Column width 50% Chart dataDisplay true legend false xlabel voedselrijkdom type line title Voedselrijkdom dataOrientation vertical yLabel HSI voedselrijkdom HSI voedselarm 0 matig voedselrijk 1 Voedselrijk 1 Referentie: #4

#1

h3 Ornithologisch Basisregister #3

Het nest wordt gemaakt in holten is een boomstam en in holten in de bodem en boomstronken.

Het voedsel wordt onder water gezocht.

De bepalende factoren van voorkomen is de aanwezigheid van open water en boom holten of nestkasten.

Onzekerheid en validatie

Deze rekenregels zijn niet gevalideerd.

Toepassingsgebied

Meren, plassen en rivieren. De rekenregels voor Doorzicht, Waterdiepte en Voedselbeschikbaarheid zijn opgesteld voor het Het Veerse Meer #5.

Voorbeeld project

Niet aanwezig

Referenties

1

Anchor
1 1

http://www.soortenbank.nl/
2 Anchor22http://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/ 3 Anchor33Duel, H. en Specken, B.. Habitatmodel Fuut: een model voor het bepalen van de kwaliteit van water- en moerasgebieden als broedhabitat voor de Fuut (Podiceps cristatus). TNO-BSA Werkdocument P 94-029. 1994
4 Anchor 4 4Sierdsema, H.Broedvogels en beheer. Staatsbosbeheer.SOVON.1995
5 Anchor55Wijsman, J.|Onderzoek naar de toekomstige waterkwaliteit en ecologie van het Veerse Meer. Studie naar het effect van het doorlaatmiddel en aanvullende maatregelen. Deel 2: Opzet en verificatie van de Habitat Evaluatie Procedure. WL|Delft Hydraulics. november 2002
#6Aarts, H.P.A., Van der Lee, G., Van der Molen, D.T. Toepassing MORRES op het Volkerakmeer: Effecten van onzekerheden in de invoergegevens op de habitatgeschiktheid van de Baars, Waterral, Fuut, Otter, Woelmuis en Slobeend. Werkdocument 2001.136X. september 2001
2

Anchor
2 2

http://www.vogelbescherming.nl/vogels_kijken/vogelgids(Brilduiker) 22 november 2012
3

Anchor
3 3

Sierdsema, H.Broedvogels en beheer. Staatsbosbeheer.SOVON.1995