Algemeen
Algemene kenmerken |
|
|---|---|
Naam soort(en)groep |
Brilduiker - Bucephala clangula |
Regio |
Nederland, Europa |
Watersysteem |
Beken en meren, moeras, plassen, rivieren, zee |
Natuurparameter |
vogels |
HR nr |
A067 |
Factsheet opgemaakt door |
M.P. Weeber |
|
Foto: www.vogelwachtuden.nl |
Habitat beschrijving
Algemeen voorkomen
De mannetjes hebben een donkergroene kop met een witte vlek tussen oog en snavel. De vrouwtjes hebben een bruine kop, zonder zo'n karakteristieke 'bril'. Omdat beide geslachten een punthoofd hebben, zou 'Punthoofdeend' een betere naam zijn #2.
De brilduiker is in Nederland een zeldzame broedvogel, maar is een vrij talrijk voorkomende wintergast (oktober-april). Buiten broedtijd trekt de Brilduiker vaak naar zout water. Bij vorst vertrekt hij vaak naar de Waddenzee en het Deltagebied #1.
Voedselhabitat en strategie
De brilduiker is een tastjager en foerageert op schelpdieren en kleine kreeftachtigen in en op de waterbodem. De Brilduiker is een macro-zoobenthoseter die leeft van schelpdieren en kleine kreeftachtigen (garnalen, vlokreeften) maar ook wormen, vis en insecten larven. Brilduikers foerageren overdag, waaraan ze dan ongeveer 70% van hun tijd besteden. Ze slikken hun prooi meestal onder water in. In het habitat geschiktheidsmodel voor het Veerse Meer is de geschiktheid van schelpdieren bepaald door de hoogste beschikbaarheid van de strandgaper, kokkel en brakwaterkokkel te gebruiken #1.
In het Veerse Meer komt de Brilduiker overal wel voor, maar hebben een voorkeur voor de ondiepe delen (<1 meter diep). De mannetjes foerageren ook in de diepere delen #1.
De Brilduiker heeft de voorkeur om te foerageren in gebieden met een waterdiepte van 1 tot 5 meter. Ze foerageren niet in de ondiepe (<50 cm) gebieden van het Veerse Meer #1.
Reproductie en migratie
In broedtijd bevindt de brilduiker zich op zoet water bij bosrijke omgeving in Scandinavië tot Duitsland(broedt in nestkasten en boomholten, vaak in de holen van de Zwarte Specht) #2.
Leeftijd en mortaliteit
Dosis-effect relaties
Zie ook Algemeen - Vis-etende vogels en Algemeen - Broed en rust habitat (Water)vogels voor algemene rekenregels voor vogels.
h3 Ornithologisch Basisregister #3
ecotoop-gebied |
nest |
voedsel |
|---|---|---|
open water |
++ |
+ |
rietvegetaties |
|
|
ruigten |
|
|
zandige, open ruigten en pioniersvegetaties |
|
|
heide stuifzand, veen, open duin |
|
|
grasland |
|
|
akkers |
|
|
struwelen |
|
|
bos |
+ |
|
bebouwd gebied |
|
|
open gebied |
|
|
Het nest wordt gemaakt in holten is een boomstam en in holten in de bodem en boomstronken.
Het voedsel wordt onder water gezocht.
De bepalende factoren van voorkomen is de aanwezigheid van open water en boom holten of nestkasten.
Onzekerheid en validatie
Deze rekenregels zijn niet gevalideerd.
Toepassingsgebied
Het Veerse Meer. De rekenregels voor waterdiepte en voedselbeschikbaarheid zijn opgesteld voor het Veerse Meer #1.
Voorbeeld project
Niet aanwezig
Referenties
1 Wijsman, J.|Onderzoek naar de toekomstige waterkwaliteit en ecologie van het Veerse Meer. Studie naar het effect van het doorlaatmiddel en aanvullende maatregelen. Deel 2: Opzet en verificatie van de Habitat Evaluatie Procedure. WL|Delft Hydraulics. november 2002
#6Aarts, H.P.A., Van der Lee, G., Van der Molen, D.T. Toepassing MORRES op het Volkerakmeer: Effecten van onzekerheden in de invoergegevens op de habitatgeschiktheid van de Baars, Waterral, Fuut, Otter, Woelmuis en Slobeend. Werkdocument 2001.136X. september 2001
2 http://www.vogelbescherming.nl/vogels_kijken/vogelgids(Brilduiker) 22 november 2012
3 Sierdsema, H.Broedvogels en beheer. Staatsbosbeheer.SOVON.1995
