Page History

{scrollbar}

h1. Zwarte stern - _Chlidonias niger_

h1. Algemeen
{section}{column:width=80%}
|| Algemene kenmerken || ||
| Naam soort(en)groep | Zwarte stern - _Chlidonias niger_
 |
| Regio | Nederland, Eurazië |
| Watersysteem | Moeras, intergetijdenzone, kust, plassen  |
| Natuurparameter | vogels |
| HR nr | A197 |
| Factsheet opgemaakt door | M.P. Weeber |{column}{column:width=20%}
| !Zwarte stern(http.ivnechtplassen.org).jpg|thumbnail! |
| [http://ivnechtplassen.org] |{column}{section}

h1. Habitat beschrijving


h3. Algemeen voorkomen (Broedhabitat)

De zwarte stern broed is een koloniebroeder en broedt in laagveen moerassen, laagveengraslanden en moerassen in rivierkleigebieden. Kleine aantallen komen nog voor in vennen en hoogvenen. DeIn voorkeurde isRijkswateren ondiepworden waterde metzwarte veelsterns drijvende vegetatie waarbij er wordt gebroed in middelgrote moerassen, dode rivierarmen, poelen, maar ook in sloten [#1]. vooral aangetroffen in de uiterwaarden van de grote rivieren [#1].

De nesten worden gebouwd daar waar veel drijvende vegetatie te vinden is, zoals middelgrote moerassen, dode rivierarmen, poelen, maar ook in sloten. De zwarte stern maakt vaak zijn nesten op krabbescheer (Straiotes aloides). Echter ook ander drijvend plantenmateriaal wordt geaccepteerd voor de nestbouw., Nu is dit vooral zoals drijvende wortelstokken van Waterlelliewaterlelie, gele plomp, lisdodde, algenmatten, lage oevervegtatieoevervegetatie of drijvend mateiraalmateriaal als planken en boomstammen. Vooral inIn het rivierengebied worden wordt er met name gebroed op zogenoemde nestvlotjes. geaccepteerd [#1]. DeVerder heeft de zwarte stern, omdat hij verstoringsgevoelig is, een koloniebroeder [#1]. 

In de Rijkswateren worden de zwarte sterns vooral aangetroffen in de uiterwaarden van de grote rivieren. Het ontbreken van drijvende vegetatie maakt andere wateren ongeschikt [#1].

De zwarte stern is verstoringsgevoelig. Hij heeft de voorkeur voor hoge bedekking van drijvende watervegetatie [#1]. Over het algemeen foerageert de Zwarte stern bij de broedplaats echter afstanden van 3 km zijn mogelijk [#1]. voorkeur voor een leefomgeving met hoge bedekking van drijvende watervegetatie [#1].

Peilfluctuatie moet beperkt zijn om het wegspoelen van nesten te voorkomen, evenalsom overstromingen [#1]. De gewenste stroomsnelheid is stilstaand tot langzaam stromend en zoete en brakke wateren worden gebruiktdeze reden moeten overstromingen van nesten tijdens het broedseizoen voorkomen worden [#1].

h3. Voedselhabitat en strategie

Over het algemeen foerageert de Zwarte stern bij de broedplaats, maar afstanden tot zo'n 3 km van de broedplaats zijn mogelijk. De zwarte stern prefereert gebieden met veel grote insecten, kleine vis en kleine visamfibieën. De mogelijkheid om te kunnen variëren aanin prooi is van belang. Ook amfibiën worden gegeten [#1].

h3. Reproductie en migratie

De kolonies zijn aanwezig van eind april tot eind juli - begin augustus. Het leggen van eileggeneieren start in het algemeen vanaf 10 mei en het legsel bestaat uit 3 eieren. Na 19 tot 23 dagen zijn deze uitgebroed en na 16 tot 25 dagen zijn de jongen vliegvlug [#1]. 

Vanaf juli trekt de zwarterzwarte stern naar de kust van tropisch Afrika. Vanaf eind april komen de vogels terug [#1]. 

h3. Leeftijd en mortaliteit

Bij gevaar verlaten de jongen de nesten. Zij schuilen dan in de nabijgelegen vegetatie. Dag-actieve predatoren maken bijna geennauwelijks kans, echter nacht-actieve predatoren kunnen een sterke invloed hebben op het nest succes  [#1]. 

h1. Dosis-effect relaties

h4. Stoomdiagram

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = "HGI Nesthabitat Zwarte stern | HGI Voedselhabitat Zwarte stern | HGI Leefgebied algemeen Zwarte stern"
shape = "record"
];
"node3" [
label = "HGI Broedgebied Zwarte ZomertalingStern"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="minimum"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = "Geschiktheid nestplaats | Dagelijkse peilfluctuatie | Overstromingen "
shape = "record"
];
"node3" [
label = "HGI Nesthabitat Zwarte stern"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="minimum"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = " Wateroppervlak binnen straal van 3 km | Hooilanden binnen 3 km  "
shape = "record"
];
"node3" [
label = "HGI Voedselgebied Zwarte stern"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="gemiddelde"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = "Breedte water | Beslotenheid landschap (bosopslag) | Oppervlakte moeraslandchapmoeraslandschap binnen 3 km "
shape = "record"
];
"node3" [
label = "HGI Leefgebied algemeen Zwarte stern"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="gemiddelde"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = " Nestfaciliteit | Plaatsen met drijvende waterplanten (> 50 %) "
shape = "record"
];
"node3" [
label = "Geschiktheid nestplaats"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="gemiddelde"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

\\{flowchart}graph[
rankdir=LR]
nodesep=0.5
"node0" [
label = " Nestplaatsen | Hoogte vlotje t.o.v. wateroppervlak "
shape = "record"
];
"node3" [
label = "Nestfaciliteit"
shape = "record"
];
"node0":f1-> "node3" [style=italic,label="minimum"]
[
id = 2
];
{flowchart}
\\

h4. Dosis-effect relaties

{section}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=  Wateroppervlak binnen straal van 3 km |xlabel=wateroppervlak binnen straal van 3 km (%)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| wateroppervlak binnen straal van 3 km (%) || HSI ||
| 0 | 0 |
| 5 | 0.7 |
| 25 | 1 |
| 50 | 1 |
| 100 | 0 | 
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Breedte water|xlabel=breedte water (m)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| breedte water (m) || HSI ||
| 1 | 0.8 |
| 25 | 1 |
| 100 | 0.4 |
| 200 | 0 | 
| 250 | 0 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{section}{section}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Nestplaatsen|xlabel=nestplaatsen (klassen)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| nestplaatsen (klassen) || HSI ||
| oever | 0.3 |
| algen-draadwieren | 0.5 |
| vegetatie-pollen in water | 1 |
| modderbankjes | 0.8 |
| drijvende wortelstokken | 0.8 |
| Krabbescheer | 1 |
| vlotjes | 1 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Hoogte vlotjes t.o.v. wateroppervlak|xlabel= hoogte vlotjes t.o.v. wateroppervlak (cm)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| hoogte vlotjes t.o.v. wateroppervlak (cm) || HSI ||
| 0 - 2 | 1 |
| 2 - 3 | 0.7 |
| > 3 | 0.1 |
{chart}
Referentie: [#1]
{column}{section}

{section}{column:width=50%}
{chart:type=XYline|title=Dagelijkse peilfluctuaties|xlabel=dagelijkse peilfluctuaties (cm/dag)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| dagelijkse peilfluctuaties (cm/dag) || HSI ||
| 2 - 3 | 0.7 |
| > 3 | 0.1 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Overstromingen|xlabel= moment van overstroming (periode)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| moment van overstroming (periode) || HSI ||
| tot in april | 1 |
| tot in juni | 0.6 |
| tot in juli | 0.1 |
| geen | 1 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{section}{section}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Plaatsen met drijvende waterplanten > 50 % bedekking|xlabel=plaatsen met drijvende waterplanten > 50 % bedekking (klassen)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| plaatsen met drijvende waterplanten > 50 % bedekking (klassen) || HSI ||
| aanwezig | 1 |
| afwezig | 0 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Beslotenheid landschap (bosopslag)|xlabel= beslotenheid landschap (bosopslag)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| beslotenheid landschap (bosopslag) || HSI ||
| aanwezig | 1 |
| afwezig | 0 |
{chart}
Referentie: [#1]
{column}{section}

{section}{column:width=50%}
{chart:type=XYline|title=Oppervlakte moeraslandschap binnen 3 km|xlabel=oppervlakte moeraslandschap binnen 3 km (ha)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| oppervlakte moeraslandschap binnen 3 km (ha) || HSI ||
| 0 | 0 |
| 25 | 0.5 |
| 200 | 1 |
| 250| 1 |
{chart}
Referentie: [#1]

{column}{column:width=50%}
{chart:type=bar|title=Hooilanden binnen 3 km|xlabel= hooilanden binnen 3 km (klassen)|yLabel=HSI |dataDisplay=true|dataOrientation=vertical|legend=false}
|| hooilanden binnen 3 km (klassen) || HSI ||
| aanwezig | 0 |
| afwezig | 0.8 |
{chart}
Referentie: [#1]
{column}{section}

h3. Ornithologisch Basisregister [#2]

|| ecotoop-gebied || nest || voedsel || 
| open water | ++ | ++ |
| rietvegetaties | + | + |
| ruigten |   | + |
| zandige, open ruigten en pioniersvegetaties |   |   |
| heide stuifzand, veen, open duin |  |   |
| grasland |  | + |
| akkers |  |   |
| struwelen |   |  |
| bos |  |   |
| bebouwd gebied |   |   |
| open gebied |  |   |

Het nest wordt gemaakt op het wateroppervlak en aan de waterkant.

Het voedsel wordt gezocht op de onder water, aan het wateroppervlak, aan de waterkant, in de kruilaag en in de stuiklaag.

De bepalende factor van voorkomen is de aanwezigheid van ondiep open water, eilandjes en/of drijvende waterplanten en grote insecten, .



h1. Onzekerheid en validatie

(!) Deze rekenregels zijn niet gevalideerd.

Deze rekenregels zijn opgesteld aan de hand van een literatuuronderzoek [#1].

h1. Toepassingsgebied

Deze rekenregels zijn opgesteld voor de zwarte stern en zijn van toepassing op het bepalen van het potentieel broedgebied van deze soort nabij Rijkswateren [#1]. 

h1. Voorbeeld project

Niet aanwezig

h1. Referenties

1 {anchor:1} Van der Winden, J., Dirksen, S., Poot, M.J.M., 1996 . HSI-modellen voor 15 oevergebonden broedvogelsoorten. Ministerie van verkeer en waterstaat, Dienst weg en watebrouwkunde, Bureau Waardenburg, februari 1996
2 {anchor:2} Sierdsema, H. Broedvogels en beheer. Staatsbosbeheer.SOVON. 1995